Borówkowa Góra (900 m n.p.m.) to szczyt na granicy polsko-czeskiej w Górach Złotych wznoszący się nad Przełęczą Lądecką. Zapraszam do lektury relacji.

Wstęp

W dzisiejszej relacji zapraszam na odświeżony wpis dotyczący Borówkowej Góry (900 m n.p.m.). Ostatnia tego typu relacja pojawiła się w 2021 roku. Od tamtego czasu parę razy byłem na Borówkowej, dzięki czemu są nowe zdjęcia. Zmieniam nieco koncepcję i formuła tej relacji będzie polegała na propozycji trzech tras, jakie można przejść w masywie Borówkowej (jest czwarta, ale tam muszę wrócić i odświeżyć zdjęcia, wtedy uzupełnię). Także, zapraszam do lektury.

Borówkowa Góra

Borówkowa Góra (900 m n.p.m.) to szczyt zaliczany do jednego z najwyższych w Górach Złotych. Wznosi się pomiędzy Przełęczą Lądecką i przełęczą Różaniec. Na szczycie Borówkowej Góry znajdują się wieża widokowa oraz schronisko sezonowe, a także kilka wiat odpoczynkowych. Pierwsze obiekty turystyczne zaczęły się pojawiać w tym miejscu w II połowie XIX wieku. Nową wieżę widokową wzniosła w 1889 r. sekcja lądecka Kłodzkiego Towarzystwa Górskiego z pomocą miasta Lądka. U stóp wieży znajdowała się wiata dla turystów, Wieża ta stała przez 11 lat i zawaliła się. Trzecią wieżę wybudowano w 1908 r. Trójkondygnacyjna wieża na Borówkowej miała 21 m wysokości, na najwyższy taras widokowy położony na wysokości 15 m prowadziło 97 stopni. W latach 1910–1911 wybudowano obok wieży niewielki schron, w którym oferowano turystom skromne posiłki. W 1922 r. i ta wieża zawaliła się. Do czasów obecnych na szczycie znajdowało się jeszcze kilka obiektów.

W 2006 r. miasto Javorník w imponującym tempie wybudowało na Borówkowej wieżę widokową. Fundusze na inwestycję pozyskano ze środków unijnych z programu na rozwój pogranicza polsko-czeskiego. Budowla ma 25,4 m wysokości, a punkt widokowy znajduje się 1,4 m niżej. Konstrukcja jest stalowa, z zewnątrz deskowana. Wokół wieży powstały inne obiekty turystyczne – zadaszony i zamykany domek wraz z punktem gastronomicznym, wiaty turystyczne, ławki, stoły oraz dwujęzyczne tablice informacyjne z historią szczytu. Wieża widokowa jest otwarta dla turystów przez cały rok. Przy wieży znajduje się bar otwarty codziennie od czerwca do końca września, w październiku bar jest otwarty tylko w weekendy.

Położenie szczytu sprzyjało organizowaniu spotkań opozycji w latach 80. XX w. Pierwsze takie konspiracyjne spotkanie na Borówkowej odbyło się 21 sierpnia 1987 r. Spotkali się tam działacze Solidarności Polsko-Czechosłowackiej z obu stron granicy. Ze strony polskiej uczestniczyli w nim: Zbigniew Bujak, Zbigniew Janas, Mirosław Jasiński, Jacek Kuroń, Jan Lityński, Józef Pinior, Mieczysław Piotrowski „Ducin” i Danuta Winiarska. Ze strony czeskiej dotarli: Jiří Dienstbier (późniejszy minister spraw zagranicznych Czechosłowacji), Ladislav Lis, Petr Pospíchal, Jan Šabata, Hanka Šabatowa i Petr Uhl. Podobne spotkania odbywały się również w okolicach pobliskiego Karpna, a wśród ich uczestników był m.in. późniejszy prezydent Czech Václav Havel. W 2005 r. postawiono na szczycie tablice upamiętniające wydarzenia z lat 80. XX wieku.

Szlakiem z Lutyni

Trasa:

Lutnia – Wrzosówka – Borówkowa – Przełęcz Lądecka – Lutynia

Długość: ok. 8 km.

Punkty GOT: 12 pkt.

Mapa:

Opis:

Naszą wędrówkę rozpoczynamy w Lutyni przy Kościele św. Jana Nepomucena. Świątynia ta została wzniesiona w II połowie XVIII wieku. Tuż przy niej znajduje się niewielki parking, gdzie można zostawić samochód, a także wiata odpoczynkowa. Sama Lutynia jest to najmniejsza miejscowość gminy Lądek-Zdrój. Pierwsze wzmianki o Lutyni pochodzą z 1346 roku, wieś miała wtedy nazwę Lutein i należała do państwa karpieńskiego. W swej historii stała się także wsią turystyczną, a obecnie to niewielka wieś rolnicza. Stąd właśnie ruszamy za znakami czerwonej ścieżki spacerowej na Borówkową Górę. Początkowo trasa prowadzi nas w miarę spokojnie, ale po chwili pojawia się podejście. Do pokonania mamy ponad 200 metrów przewyższenia. Zostawiamy za sobą zabudowania Lutyni i rozpoczynamy podejście na szczyt.

Chwilę później docieramy do wiaty odpoczynkowej, a to znak, że jesteśmy w tzw. Skalnym Wąwozie. Niegdyś zwany „Piekłem” znajduje się w Górach Złotych w masywie Borówkowej Góry. Wyrzeźbiony jest w twardych skalach gnejsowych. Jego długość wynosi około 200 m, ma około 50 m szerokości a pomiędzy drzewami jego malownicze skaliste zbocza osiągają 30 – 40 m wysokości. Przez wąwóz, obok przebiegającej przez niego leśnej drogi biegnącej z Lutyni do Orłowca płynie licznymi kaskadami strumyk Lutny Potok. Ciekawostką wąwozu jest pomnik psiej wierności.

Wąwóz posiada też swoją legendę, legendę o „Orlej Skale”. Otóż bardzo dawno temu, na jednym z wierzchołków skalnych zamieszkała para białych orłów. Ich miłość zaowocowała potomstwem i na rodzicach spoczął obowiązek ich wychowania i wykarmienia. Pewnego dnia, gdy ojciec orzeł udał się na łowy nad gniazdem rozszalała się burza. W pewnym momencie od uderzenia pioruna, skała, na której było gniazdo pękła, a orlica z pisklętami wpadła do szczeliny. Na domiar złego jeden z głazów spadających z góry zatarasował szczelinę i orlica z pisklętami znalazła się w pułapce bez wyjścia. Zrozpaczony ojciec orzeł po przybyciu z polowania bezskutecznie starał się dziobem rozbić twardą skałę. Z rozpaczy, tęsknoty i wycieńczenia z orła uszło życie. Matka natura wstrząśnięta rozpaczą orła utrwaliła pamięć o jego miłości zamieniając orła w skałę.

Opuszczając Skalny Wąwóz idziemy dalej systematyczne ku górze, aż wychodzimy na otwartą przestrzeń. Z lewej strony wyłania się Kościół pw. św. Karola Boromeusza. Dotarliśmy do Wrzosówki. Niegdyś tętniąca życiem a obecnie opuszczona wieś Wrzosówka leży poniżej Borówkowej (900 m n.p.m.). Pierwsi osadnicy pojawili się tutaj w XVI wieku, a największą liczbę mieszkańców odnotowano 1867 roku – 115 osób. W 1736 r. wioskę kupiło miasto Lądek. Wytyczenie w XIX wieku przez wioskę szlaku turystycznego z Lądka-Zdroju na Borówkową spowodowało, że w wiosce rozwinęły się funkcje letniskowe. Po II wojnie światowej wioska opustoszała. Układ wsi uległ całkowitemu zatarciu, a po dawnej zabudowie pozostały zaledwie dwa budynki i Kościół św. Karola Boromeusza.

Z Wrzosówki w stronę szczytu ruszamy za znakami żółtej ścieżki spacerowej. Wchodzimy w las, aż ścieżka doprowadza nas do zabudowanego źródła o nazwie Biała Studnia. Dalej ponownie ruszamy za znakami czerwonej ścieżki spacerowej i docieramy do kolejnego źródła, tym razem o nazwie Źródło Łucji. Chwilę później docieramy na szczyt.

Ze szczytu ruszamy za znakami zielonego, niebieskiego i czerwonego szlaku turystycznego. Docieramy do skrzyżowania szlaków. My skręcamy w prawo i powoli schodzimy w stronę Przełęczy Lądeckiej za znakami niebieskiego i zielonego szlaku. Schodząc w pewnym momencie z lewej strony otwierają się widoki na Wysoki Jesionik i pasmo Gór Złotych. Tutaj warto na chwilę się zatrzymać.

Kontynuujemy wędrówkę. Schodzimy do miejsca w którym w lewo w dół odbija niebieski szlak turystyczny, a prosto prowadzi zielony. Idziemy dalej zielonym, ale najpierw na chwilę zatrzymujemy się na polanie widokowej z piękną panoramą na Masyw Śnieżnika.

Dalej trasa prowadzi nas leśną ścieżką, aż wychodzimy na otwartą przestrzeń gdzie pojawiają się widoki na Masyw Śnieżnika. Przed nami pojawia się Przełęcz Lądecka, która położona jest na wysokości 665 m n.p.m. pomiędzy Borówkową Górą i Maselnicą (711 m n.p.m.). Na przełęczy dawniej mieściło się przejście małego ruchu granicznego Lutynia-Travná dla pieszych i rowerzystów na trasie prowadzącej z Lądka-Zdroju po polskiej stronie, do Javorníka po czeskiej. Po wprowadzeniu układu z Schengen przez przełęcz odbywa się swobodny ruch kołowy dla pojazdów do 12 t. Na przełęczy usytuowano parking samochodowy.

Z przełęczy schodzimy polną drogą w stronę Lutynii gdzie na parkingu przy kościele kończymy naszą wycieczkę. Borówkowa Góra zdobyta! Polecam ten szlak osobom szukającym spokojnej wędrówki, bez większych podejść. Trasa jest można powiedzieć rekreacyjna, akurat dla początkujących turystów.

Szlakiem z Bilej Vody

Trasa:

Bila Voda – Safarova Skala – Borówkowa – Przełęcz Różaniec – Bila Voda

Długość: ok. 16 km.

Punkty GOT: 23 pkt.

Mapa:

Opis:

Tą wycieczkę rozpoczynamy w miejscowości Bila Voda. Ciekawostką tej wsi jest klasztor pijarów, czyli barokowy kompleks budynków dawnego kolegium. Te ufundowane zostały w 1723 przez biskupa ołomunieckiego Jakoba Ernsta von Lichtenstein-Kastelkorn. W latach 1724-1733 wzniesiono kolegium i seminarium pijarskie, a w latach 1755-1765 kościół. Architektem obiektu był Jan Innocenty Töpper.

Wędrówkę najlepiej rozpocząć na przystanku autobusowym na końcu miejscowości. Tutaj jest na tyle miejsca, że można śmiało zostawić samochód. Tuż obok znajduje się pałac, zbudowany w XVII w. wraz z założeniem parkowym i zapleczem, którego właścicielką w latach 1854–1883 była słynna królewna Marianna Orańska. Obecnie w pałacu znajduje się państwowy szpital psychiatryczny.

Dalej rozpoczynamy wędrówkę za znakami zielonego szlaku turystycznego. Wchodzimy do lasu, a trasa przez ponad 3 kilometry wiedzie drogą asfaltową, aż docieramy do największej atrakcji tego szlaku, a mianowicie tzw. Safarovej Skały. Jest to wychodnia skalna zbudowana z gnejsów o wysokości 35 metrów. Służy ona dzisiaj jako teren wspinaczkowy (wspinacze wyznaczyli tutaj 10 zabezpieczonych ścieżek), ale na samej górze wyznaczono punkt widokowy z którego roztacza się wspaniała panorama widokowa na Borówkową Górę oraz Góry Złote.

Z Safarovej Skaly ruszamy dalej zielonym szlakiem do skrzyżowania szlaków turystycznych o nazwie Pod Bilou skalou. Tutaj wkraczamy na czerwony szlak turystyczny i rozpoczynamy podejście na Borówkową Górę. Przed nami blisko 200 metrów przewyższenia do pokonania, aż docieramy do kolejnego skrzyżowania szlaków – zielonego granicznego z czerwonym, którym wędrujemy. Chwilę później stajemy na szczycie.

Ze szczytu ruszamy za znakami czerwonego szlaku turystycznego, który sprowadza nas w kierunku Przełęczy Różaniec. Na początku ze względu na wycinkę idziemy otwartą przestrzenią, dzięki czemu możemy podziwiać wspaniałe widoki na okoliczne pasma górskie. Dalej szlak sprowadza nas do lasu, którym maszerujemy w stronę wspomnianej przełęczy.

Przełęcz Różaniec oddziela masyw Jawornika Wielkiego od masywu Borówkowej Góry. Jest to najniżej leżące przejście w głównym grzbiecie Gór Złotych. W XVI wieku, kiedy Złoty Stok był jednym z ważniejszych miast na Śląsku, przez przełęcz tą prowadziła dogodna droga do miejscowości leżących nad rzeką Biała Lądecka. Później korzystali z niej także liczni pielgrzymi zmierzający do kościoła w Bilej Vodzie, w którym znajdował się cudowny obraz Matki Boskiej. Po zagarnięciu Śląska przez Prusy drogę z Bilej Vody do przełęczy Różaniec oddzieliła od Złotego Stoku granica. Granica ta nie przeszkadzała, aż do 1945 roku, w normalnym funkcjonowaniu drogi. Po obu jej stronach mieszkała ludność niemieckojęzyczna utrzymująca ze sobą ścisłe związki gospodarcze. Kiedy w latach 1852-55 Marianna Orańska zbudowała nową drogę ze Złotego Stoku do Lądka Zdroju, znaczenie drogi przez przełęcz Różaniec zmalało. Niemniej była to nadal ważna droga lokalna, służąca także turystom, wybierającym się z Złotego Stoku i Bilej Vody do Lądka Zdroju. Ruch ten wzrósł znacznie po 1900 roku, kiedy zbudowana została linia kolejowa z Kamieńca do Złotego Stoku. Po wojnie droga została zamknięta na 50 lat. Dziś brak większych śladów drogi.

Na Przełęczy Różaniec szlak czerwony skręca w prawo i tutaj rozpoczynamy zejście w kierunku Bilej Vody. Początkowo idziemy leśną ścieżką, która nieco nam się dłuży, ale w końcowej części trasy trafiamy na niesamowitą polanę widokową skąd rozpościera się wspaniała panorama widokowa m.in. na masyw Borówkowej Góry (900 m n.p.m.). Zdecydowanie warto się tutaj zatrzymać na dłuższą chwilę. Końcówka zejścia do Bilej Vody oferuje piękne widoki na zabudowania miejscowości, a także na droge krajową numer 46 za którą w oddali wyłaniają się wiatraki w Lipnikach, widoczne jest także Jezioro Paczkowskie.

To już nieco dłuższy wariant wycieczki na Borówkową Górę, ale równie ciekawy Safarvoa Skała oraz polana w końcowej części trasy zdecydowanie zachęcają aby przejść się tą trasą. Także polecam.

Szlakiem z Horni Hostice przez Vysoky Kamen (691 m n.p.m.)

Trasa:

Horni Hostice okraj – Vysoki Kamen – Borówkowa Góra – Horni Hostice okraj

Długość: ok. 6 km.

Punkty GOT: 11 pkt.

Mapa:

Opis:

Naszą wycieczkę rozpoczynamy w miejscowości Horni Hostice. Jest to wieś położona w kraju ołomunieckim w powiecie Jesionik. Stanowi ona przedłużenie położonej w Polsce wsi Gościce. Dojeżdżamy na sam koniec miejscowości, gdzie na małym parkingu można zostawić samochód. Stąd ruszamy za znakami żółtego szlaku turystycznego w kierunku szczytu Vysoky Kamen (691 m n.p.m.).

Początkowo idziemy asfaltem, ale po kilku krokach docieramy do tabliczek z oznaczeniami szlaków. Tutaj wchodzimy w las i idziemy dalej, najpierw płasko, a po chwili rozpoczynamy podejście. Po około 30 minutowym marszu lasem docieramy do łączenia szlaków. Żółty szlak turystyczny, którym do tej pory wędrowaliśmy, łączy się tutaj z czerwonym, a to także oznaka, że jesteśmy u podnóża szczytu Vysoky Kamen. Z tego miejsca musimy skręcić w lewo i dalej za oznaczeniami czerwonej ścieżki przyrodniczo-dydaktycznej dojść na szczyt. Ścieżka ma około 300 metrów długości, a po jej pokonaniu pojawia się ciekawa formacja skalna stanowiąca świetny punkt widokowy.

Sam Vysoky Kamen (691 m n.p.m) to niewielki szczyt położony w Rychlebskich Horach (Góry Złote), na wierzchołku, którego znajdują się ciekawe formacje skalne. Jest to grupa formacji skalnych z których roztacza się panorama widokowa na Góry Opawskie, Rychlebskie Hory, Hruby Jesionik (Wysoki Jesionik) oraz na jeziora: Nyskie i Otmuchowskie, a także na Góry Złote i Borówkową Górę. Skałki zabezpieczone są poręczami pochodzącymi sprzed II Wojny Światowej. Nie pozostaje nam nic innego jak zrobić sobie tutaj dłuższą przerwę na podziwianie widoków i oczywiście zrobienie pamiątkowych zdjęć.

Po zejściu z Wysokiego Kamienia, wkraczamy na czerwony szlak turystyczny i wędrujemy dalej w stronę Borówkowej Góry. Po drodze mijamy miejsce, w którym pojawia się widok na Pradziad (1491 m n.p.m.) oraz masyw Seraka (1351 m n.p.m.) i Keprnika (1423 m n.p.m.). Kontynuujemy naszą wędrówkę i docieramy do skrzyżowania szlaków o nazwie pod Bilou Skalou. Dalsza część wędrówki to podejście do granicy i tamtejszego skrzyżowania szlaków turystycznych, tuż za którym wychodzimy na wierzchołek Borówkowej Góry.

Zejście z Borówkowej prowadzi tą samą trasą. Ciężko tutaj o pętlę, można jednak nieoznakowanymi ścieżkami sobie coś manewrować. Borówkowa Góra to szczyt, który bardzo lubię. Udało mi się go zdobyć różnymi wariantami tras, o różnych porach roku. Lubię tutaj wracać i na pewno jeszcze nie raz zagoszczę na szczycie. Polecam wszystkim ten szczyt. Wariantów zdobycia jest sporo – tylko wybierać i ruszać w góry.