Opole to stolica Województwa Opolskiego i zarazem największe miasto województwa. Zapraszam serdecznie do lektury tej relacji.

W dzisiejszej relacji zapraszam na spacer Opolu. Dotychczas opisy atrakcji znajdowały się w kilku relacjach. Postanowiłem ten fakt zmienić i stworzyć jeden wpis dotyczący miasta, które obfituje w ciekawe atrakcje i zabytki. Tak więc zapraszam.

Historia Opola

Opole to miasto na prawach powiatu położone na Nizinie Śląskiej, nad rzeką Odrą. Od 1950 r. stolica województwa opolskiego. Główny ośrodek gospodarczy, naukowy, kulturalny i administracyjny województwa. Jedna z historycznych stolic Górnego Śląska i zarazem jedno z najstarszych miast w Polsce.

Pierwszą wzmiankę o Opolu znajdziemy w zapiskach, znanych jako „Geograf Bawarski”, pochodzących z połowy IX wieku. Anonimowy kronikarz wykazał wówczas istnienie grodu Ostrówek oraz plemienia o nazwie Opolanie. W XII wieku Opole zyskało prawa miejskie, nadane mu z rąk księcia Kazimierza I Opolskiego. Z miasta uczynił on silny ośrodek handlowy. Sam zaś tytułował się pierwszym księciem opolskim.

Za czasów panowania Piastów na tych terenach, miasto przeżywało wiele kryzysów, jak choćby po najeździe Tatarskim w 1241 roku. Jednak potrafiło stanowić jednolite terytorium, co było wyjątkiem w rozdrobnionej na dzielnice Polsce. W 1327 roku książę Bolko II jako ostatni z książąt górnośląskich, składa hołd lenny królowi czeskiemu. Wojny husyckie, które przyczyniły się do wielu zniszczeń na Śląsku, szczęśliwie ominęły księstwo opolskie. Książę Opolski Bolko V Wołoszek zwany również Husytą, zawczasu zabezpieczył się przed tym zagrożeniem przechodząc na religię husycką.

Ostatni Piast opolski, Jan Dobry przyczynił się do szczytowego rozwoju miasta jak i księstwa. Spuścizna po nim była łakomym kąskiem, a samo księstwo na ponad 200 lat trafiło pod rządy Habsburgów. Okres ten nie był dobry dla rozwoju miasta, a niektórzy badacze piszą wręcz o upadku miasta. Kluczowym momentem dla Opola stał się rok 1816, kiedy to utworzono rejencję opolską. Skutki I wojny światowej szczęśliwie ominęły miasto. W 1920 r. do miasta przybyła Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa z zadaniem umożliwienia swobodnego przeprowadzenia plebiscytu. W skład komisji wszedł m.in. arcybiskup Achille Ratti, późniejszy papież Pius XI.

W wyniku walk podczas II Wojny Światowej miasto zostało niemal zrównane z ziemią i praktycznie wyludnione. Po wojnie Śląsk (a więc także Opole) przypadł Polsce. Rozpoczęła się szybka odbudowa. Z czasem Opole przekształciło się w ośrodek kulturalno-naukowy. Sławę na cały kraj przyniósł miastu organizowany od 1963 Krajowy Festiwal Piosenki Opolskiej. Pod koniec 2015 roku ogłoszono inicjatywę zmiany granic Opola. Pierwotnie zakładała ona przyłączenie do miasta blisko 20 miejscowości (w całości i w części) z sześciu gmin, ostatecznie radni zatwierdzili koncepcję, w myśl której do Opola miały trafić tereny z gmin Dąbrowa, Dobrzeń Wielki, Komprachcice, Prószków i Turawa. Wywołało to liczne protesty. Rząd zatwierdził jednak rozporządzenie zmieniające granice. Zmiana granic weszła w życie 1 stycznia 2017 roku.

Opole – stare miasto

Zwiedzanie Opola warto rozpocząć od atrakcji znajdujących się w starym mieście i najbliższych okolicach. Samochód warto pozostawić na tzw. Wyspie Pasieka. To właśnie tutaj Opole miało swoje początki. Dziś znajduje się tutaj jeden z symboli miasta słynny amfiteatr, gdzie rokrocznie odbywa się Krajowy Festiwal Polskiej Piosenki.

Warto wiedzieć, że w latach 50. Ubiegłego wieku zrodził się pomysł wybudowania w Opolu amfiteatru. Jednak w miejscu, gdzie stoi on obecnie, od lat trwały wykopaliska archeologiczne wokół słowiańskiej osady z czasów Mieszka I. Ówczesne władze marzyły o wybudowaniu tutaj muzeum, jednak nie starczyło im na to pieniędzy. W późniejszym okresie legendarny włodarz miasta Karol Musioł, zwany przez Opolan Papą, podpatrzył podobny amfiteatr w Budapeszcie i postanowił wybudować taki w Opolu. Budowlę zaprojektował Florian Jesionowski. Amfiteatr, a właściwie jego skarpę, od 1957 roku niespiesznie budowało w czynie społecznym tysiące mieszkańców miasta. Prace przyspieszyły, gdy pojawił się pomysł zorganizowania w nim Krajowego Festiwalu Piosenki Polskiej.

Krajowy Festiwal Piosenki Polskiej w Opolu to polski festiwal muzyczny organizowany od 1963 roku, corocznie w Opolu. Stanowi podsumowanie sezonu artystycznego polskiego środowiska twórców i wykonawców piosenek. W czasie festiwalu dokonywany jest przegląd osiągnięć mijającego sezonu, prezentacja utworów premierowych, konkurs debiutów estradowych, a także przegląd kabaretów. Od momentu swojego powstania jest to najważniejszy festiwal polskiej piosenki, cieszący się niesłabnącym prestiżem wśród krajowych wykonawców.

Dziś w amfiteatrze znajduje się również bardzo ciekawe Muzeum Polskiej Piosenki w Opolu, które zostało powołane w 2007 roku w celu przechowywania informacji i pamiątek dotyczących opolskiego festiwalu. Muzeum prowadzi działalność polegającą na gromadzeniu, katalogowaniu, konserwowaniu i udostępnianiu zbiorów dotyczących polskiej piosenki. Placówka jest jedyną instytucją w Polsce, której głównym celem jest utworzenie centrum informacji na temat polskiej piosenki, a także ochrona jej dorobku.

Ekspozycja muzeum przedstawia w zarysie historię polskiej piosenki od lat 20. ubiegłego wieku do czasów współczesnych. Historia ta prezentowana jest na dwóch muzycznych ścianach, na których umieszczone są monitory dotykowe wyświetlające teledyski, fragmenty koncertów, programów telewizyjnych, reportaży i wywiadów z artystami. Hitem muzeum są budki do nagrywania piosenek, w których można spróbować swoich sił jako piosenkarz, a później przesłać nagrany utwór na własny e-mail.

Tuż obok Muzeum Polskiej Piosenki znajduje się staw zamkowy będący pozostałością po fosie otaczającej dawny zamek książęcy, rozebrany w latach 30. Ubiegłego stulecia. Dawniej latem po stawku pływały łódki, a zimą był on wykorzystywany jako lodowisko – ze sztucznym oświetleniem, szatnią i urządzeniem do nawadniania. W 1909 roku nad stawem zbudowany został drewniany Domek Lodowy, będący dziś siedzibą Oddziału Regionalnego Śląska Opolskiego PTTK.

Za stawkiem widać już potężny gmach Opolskiego Urzędu Wojewódzkiego, tuż przy którym stoi jedyna pozostałość po Zamku Piastowskim, który usytuowany był na terenie Wyspy Pasieka. Jest to oczywiście słynna Wieża Piastowska. Budowę zamku zarządził w XIII wieku książę Kazimierz I. W miejscu, w którym powstał zamek, znajdował się wcześniej gród plemienia Opolan.

Kazimierz Opolski rozpoczął budowę murowanego zamku, który wielokrotnie był przebudowywany. Była to typowa budowla obronna, obwarowana nie tylko murem i fosą, ale także naturalnym korytem Odry, której stare koryto znajdowało się w miejscu dzisiejszej Młynówki. Zamek był siedzibą Piastów opolskich do śmierci ostatniego przedstawiciela rodu Jana II Dobrego w 1532 roku.

Pod koniec XVI w. został wzbogacony o fortyfikacje, które uczyniły go twierdzą w trakcie wojny 30-letniej. W XIX w. obiekt stracił charakter obronny. Natomiast na początku XX wieku na mocy decyzji ówczesnych władz, zamek rozebrano. Dzięki ostrym sprzeciwom mniejszości polskiej w Opolu oraz Związku Polaków w Niemczech udało się powstrzymać rozbiórkę wieży. W miejscu zamku wybudowano nową siedzibę rejencji, która obecnie jest własnością Opolskiego Urzędu Wojewódzkiego.

Warto odwiedzić wieżę bowiem ta jest udostępniona do zwiedzania. Ekspozycja przygotowana jest w sposób nowoczesny. Prezentowane są różnego rodzaju scenki multimedialne. Ciekawostką jest kondygnacja, na której zamieszczona jest figura księcia Bolesława, który przedstawia kilka ciekawostek u wieży. Natomiast tuż przed wyjściem na taras widokowy na ostatniej kondygnacji można zobaczyć jak kiedyś wyglądało Opole. Świetne porównanie bowiem po chwili widzimy piękną panoramę dzisiejszego Opola.

Po wyjściu z wieży warto udać się na opolski rynek. Przechodzimy obok wejścia na staw zamkowy, gdzie znajduje się nowa atrakcja miasta. Jest to makieta średniowiecznej panoramy Opola. Rzeźba składa się z trzech granitowych tablic – na pierwszej jest obrys grodu z lotu ptaka, na drugiej mieszkańcy, a na trzeciej wizja Zamku Piastowskiego.

Dalej przechodzimy przez most nad kanałem Młynówka, tuż za którym po lewej stronie wyłania się pomnik jednego z najsłynniejszych mieszkańców Opola, czyli Karola „Papy” Musioła. Pomnik wykonany z brązu przedstawia legendarnego burmistrza Opola. Został odsłonięty w 2008 roku przy mostku nad rzeką Młynówką. Jak zwykle w biegu, z teczką pełną dokumentów – tak zapamiętają go opolanie. Karol Musioł był przewodniczącym Miejskiej Rady Narodowej, burmistrzem, a także inicjatorem organizacji m.in. Krajowego Festiwalu Polskiej Piosenki i Dni Opola. Za jego sprawą powstało Towarzystwo Przyjaciół Opola. Był także inicjatorem budowy Amfiteatru na Ostrówku.

Tuż obok pomnika, po drugiej stronie drogi, znajduje się jedna z ważniejszych świątyń miasta, a mianowicie jest to Kościół pw. Świętej Trójcy, a przez zwany po prostu kościołem Franciszkanów. Zbudowany został w XIV wieku Kościół pw. Św. Trójcy wraz z przyległym doń od południa klasztorem zlokalizowany jest w obrębie dawnego miasta historycznego, w ścisłym centrum, pomiędzy rynkiem a zamkiem.

To tutaj w 1309 roku książę opolski Bolko I wybudował słynną kaplicę św. Anny, która stała się nekropolią rodową Piastów opolskich.  W kaplicy znajdują się grobowce fundatorów kościoła i klasztoru franciszkanów w Opolu – Bolesława I, Bolesława II i Bolesława III oraz księżnej Anny Oświęcimskiej. W podziemiach, pod prezbiterium kościoła, spoczęli natomiast pozostali książęta opolscy, m.in. Władysław II Opolczyk, fundator sanktuarium jasnogórskiego oraz księżna Elżbieta, wnuczka króla Władysława Łokietka. Warto też wiedzieć, że w czasie potopu szwedzkiego w klasztorze opolskim znajdowała się kancelaria króla Jana Kazimierza. To tu, w refektarzu klasztornym w 1655 roku ogłoszono tzw. uniwersał królewski wzywający naród polski do powstania przeciwko Szwedom.

Po wyjściu z kościoła udajemy się już bezpośrednio na opolski rynek, gdzie najważniejszym obiektem jest przede wszystkim tutejszy ratusz, będący dziś siedzibą władz miasta. Jest to młodszy i nieco mniejszy brat bliźniak pięknego ratusza we włoskiej Florencji. Budynek wzniesiony został w roku 1864. Wcześniej stał w tym miejscu drewniany dom kupiecki, zastąpiony w XIV wieku solidnym budynkiem z cegieł.

Najbardziej charakterystycznym elementem budowli jest 65-metrowa wieża, z której codziennie odgrywany jest hejnał Opola. Najbardziej dramatycznym momentem w historii budowli był 1934 rok. Po kilku miesiącach prac rozbiórkowych, podczas których likwidowano przybudówki ratusza, niewystarczająco zabezpieczona wieża runęła. O dziwo nikt wówczas nie zginął. Nie ucierpiały też sąsiednie kamienice. Wieżę, prawie identyczną jak poprzednia, wzniesiono na powrót w 1936 roku.

Przy ratuszu znajduje się również jedna z nowszych atrakcji Opola, a mianowicie pomnik księcia Kazimierza I Opolskiego. Ten uroczyście odsłonięty został 20 maja 2018 roku. Pomnik przedstawia uśmiechniętego księcia ubranego w lekki strój. Tuż obok pomnika wmurowano kapsułę czasu z życzeniami dla przyszłych opolan. Sam Kazimierz I to syn Mieszka Plątonogiego znany jest przede wszystkim jako założyciel Opola.

Z rynku dalej warto się udać do najważniejszej świątyni miasta, a mianowicie do Katedry Opolskiej. Kościół katedralny Świętego Krzyża w Opolu to bardzo stara i cenna świątynia, jej początki sięgają 1002 roku, kiedy to Bolesław Chrobry wzniósł tutaj pierwszy, prawdopodobnie drewniany kościół. W roku 1024 Biskup Wrocławski przekazał nowemu kościołowi w Opolu relikwie Świętego Krzyża. Pod koniec XIII wieku pierwszy kościół zastąpiła murowana bazylika wybudowana w stylu późnoromańskim. Podniesiono ją do rangi kolegiaty i poświęcono w listopadzie 1295 roku. Dzisiejsza katedra powstała w XV wieku. W latach 1899-1900 dobudowano dwie charakterystyczne wieże w stylu neogotyckim o wysokości aż 73 m. Są to najwyższe wieże w mieście, widoczne z daleka.

Wewnątrz na szczególną uwagę zasługuje cudowny obraz Matki Boskiej Opolskiej (a raczej Piekarskiej, bowiem obraz początkowo znajdował się właśnie w Piekarach Śląskich skąd został przewieziony do Opola, przy obrazie tym modlił się m.in. król Jan III Sobieski). W 1983 roku na Górze św. Anny papież św. Jan Paweł II ukoronował obraz Matki Boskiej Opolskiej. Uroczysta koronacja miała miejsce w trakcie trwania II pielgrzymki św. Jana Pawła II do Polski, w atmosferze trwającego jeszcze w naszym kraju stanu wojennego. Ponadto wewnątrz katedry zobaczyć można barokowe ołtarze czy słynną Kaplicę Piastowską z grobowcem księcia Jana Dobrego. Warto pamiętać, że w 1999 roku miały miejsce uroczystości związane z ponownym pochówkiem księcia Jana Dobrego, którego szczątki zostały złożone w sarkofagu w Kaplicy Piastowskiej opolskiej katedry. W ostatnich latach świątynia przeszła modernizację podczas której m.in. wewnątrz odkryto starą gotycką cegłę.

W pobliżu katedry znajduje się niewielki Kościół św. Aleksego, który zbudowany został w XV wieku razem szpitalem z fundacji biskupa Jana Kropidły (bratanka Władysława II Opolczyka). Natomiast kontynuując wycieczkę po Opolu warto udać się do barokowego Kościoła św. Sebastiana, zbudowanego końcem XVII wieku na miejscu dawnej karczmy, z której w 1679 roku rozprzestrzeniła się epidemia dżumy lub tyfusu plamistego, jedna z najtragiczniejszych w dziejach miasta. Pochłonęła ponad 900 ofiar, czyli ponad połowię mieszkańców. Na początku XVIII wieku kościół poświęcono św. Sebastianowi, patronowi zadżumionych.

Z tego miejsca jest już bardzo blisko do Muzeum Śląska Opolskiego, które mieści się w dawnym kolegium jezuitów. Ten barokowy budynek uchodzi za najstarszy dom mieszczański w Opolu. Jego historia to opowieść o wielokrotnych zmianach funkcji użytkowej. Pierwotnie były to dwa domy mieszczańskie wzmiankowane w XV wieku. Ten stojący bliżej kościoła kupił lekarz i aptekarz. Dom sąsiedni był własnością hrabiego Jana Prószkowskiego. Nad dawnym wejściem zachował się herb Jerzego Prószkowskiego i jego żony Urszuli Lobkowitz otoczone wiankiem weselnym.

W XVII wieku Jan Krzysztof Prószkowski podarował dom jezuitom, oni po kilku latach nabyli sąsiedni dom co pozwoliło im na gruntowny remont i połączenie domów. Nowy budynek przeznaczony został na kolegium. Szkoła działała do czasów sekularyzacji zakonu w 1773 roku. W 1816 roku w budynku umieszczono część administracji rejencji opolskiej. W 1919 roku budynek podzielono na mieszkania. W 1932 roku po remoncie na parterze ulokowano bibliotekę, a na piętro przeniesiono Muzeum Miejskie działające w Opolu od 1900 roku. W czasie wojny kolegium nie uległo zniszczeniu, w 1945 roku przeznaczono je w całości na Muzeum Śląska Opolskiego, które otwarto w 1946 roku.

Będąc przy muzeum widać już potężne schody prowadzące na słynne Wzgórze Uniwersyteckie, gdzie znajduje się Kościół Matki Boskiej Bolesnej i św. Wojciecha, zwany również kościołem na górce. Jest to najstarsza rzymskokatolicka świątynia w Opolu.

Według legendy wybudowano ją w miejscu, w którym, gdzieś pomiędzy rokiem 984 a 995, kazania głosił św. Wojciech. Ciekawostką jest to, że gdy na wzgórzu, na którym stoi dziś świątynia, zabrakło wody do chrztu, misjonarz uderzył laską o skałę i wytrysnęło z niej cudowne źródełko. Na pamiątkę pobytu i uczynionych przez biskupa cudów Opolanie postawili Studnię Św. Wojciecha. Współczesna studnia jest dziełem dwóch opolskich artystów – Mariana Molendy oraz Wita Pichurskiego. Podobno, gdy św. Wojciech nawracał mieszczan robił to z taką żarliwością, że na kamieniu, na którym stał, zostały odciśnięte ślady jego stóp. Dziś tuż obok studni znajduje się replika tego kamienia. Kiedy św. Wojciech opuszczał opolską ziemię kazał tuż przy źródełku postawić kaplicę, w której mogli modlić się chrześcijanie. Kaplica stoi do dzisiaj zaraz przy budynku uniwersyteckim.

Jeśli chodzi o świątynię, to prawdopodobnie drewniany kościół w tym miejscu miał powstać już ok. roku 1000. Murowaną świątynię wznieśli dopiero sprowadzeni do Opola w XIII wieku dominikanie. Niszczyły ją potem pożary, szwedzkie wojska, a na początku XIX wieku przerobiono ją na magazyn i część szpitala. Dziś to jedna z najbardziej popularnych świątyń w mieście. Znajduje się w niej m.in. XVII-wieczny obraz przed stawiający legendarny pobyt św. Wojciecha w Opolu czy pochodzący z tego samego stulecia obraz Niepokalane Poczęcie NMP, który przywieźli do Opola repatrianci ze Stanisławowa.

Tuż przy kościele na górce znajduje się nagrobek znamienitego Opolanina – Edmunda Osmańczyka. Był to znany pisarz, publicysta, poeta i dziennikarz. Polityk i politolog. Poseł wielu kadencji Sejmu i senator, a także co ważne członek Związku Polaków w Niemczech o czym świadczy znajdujący się na nagrobku znak RODŁA.

Samo Wzgórze Uniwersyteckie to najwyższy punkt Opola i z pewnością jeden z najbardziej urokliwych zakątków miasta. Znajdują się tutaj dwa odrestaurowane budynki Uniwersytetu Opolskiego przeznaczone dla administracji, a także liczne rzeźby ustawione na tzw. Skwerze Artystów. Są to współczesne rzeźby wykonane przez znanych artystów m.in. prof. Mariana Molendę.

Są wśród nich odlane z brązu rzeźby poetki i autorki tekstów piosenek Agnieszki Osieckiej; piosenkarza, poety i kompozytora Marka Grechuty; kompozytora, piosenkarza i autora tekstów Czesława Niemena czy autora tekstów i piosenkarza Jonasza Kofty, a także reżysera i pedagoga Jerzego Grotowskiego czy polityka i publicysty Edmunda Jana Osmańczyka. Znajdują się tutaj również inne zabytkowe rzeźby, wśród nich m.in. rzeźba Śląskiego Kopciuszka, czyli Joanny Gryzik, także rzeźba Peregryna z Opola czy zespół rzeźb „Cztery Pory Roku”.

Będąc na Wzgórzu Uniwersyteckim warto podejść kawałek dalej do pozostałości po tzw. Zamku Górnym. Warto wiedzieć, że historycznie w mieście znajdowały się dwa zamki. Ten powstał pod koniec XIV wieku i usytuowany został na przeciwległym, wschodnim brzegu Młynówki, stanowiącej w tamtych czasach główne koryto Odry.

Dziś jedyną pozostałością Zamku Górnego jest gotycka wieża na rzucie prostokąta, zbudowana z cegły o układzie gotyckim. Wieża ta jest częściowo wtopiona w nowszy kompleks budynków szkolnych (aktualnie mieści się tu Zespół Szkół Mechanicznych). Obecnie obiekt ten został wyremontowany i udostępniony do zwiedzania. A przed samym zamkiem w 2021 roku odsłonięto pomnik księcia Władysława II Opolczyka.

Książę Władysław II Opolczyk był najstarszym synem księcia opolskiego Bolka II i Elżbiety Świdnickiej, wnuczki króla Władysława Łokietka. Był wielkim zaufanym króla Ludwika I Wielkiego. W latach 1367-1372 był palatynem Węgier, a w okresie 1372-1379 – namiestnikiem Rusi Halickiej. Książę w tym okresie był najważniejszym śląskim Piastem o ugruntowanej pozycji politycznej w Europie. Zabiegał o zostanie królem Polski.

Na kartach historii zapisał się jako fundator klasztoru paulinów na Jasnej Górze. To on podarował zakonnikom ikonę Matki Bożej, zwanej dziś Matką Bożą Częstochowską. Ufundował także klasztor paulinów w Mochowie-Paulinach k. Głogówka, gdzie dziś mamy diecezjalne sanktuarium Matki Bożej Jasnogórskiej. Jest też budowniczym Zamku Górnego w Opolu. Wraz z żoną – księżną Ofką – został pochowany w podziemiach opolskiego kościoła oo. franciszkanów.

Spod zamku warto wrócić na Wzgórze Uniwersyteckie i dalej przez tzw. Mały Rynek udać się w rejon ulicy Krakowskiej, gdzie podziwiać można popularną „Babę na byku”, czyli pomnik Opolskiej Nike. Monument mierzący aż 15 metrów stanął w Opolu w 1970 roku. Odsłonięto go w 25 rocznicę zakończenia II wojny światowej i zwycięstwa nad faszyzmem oraz powrotu Opola do macierzy. Z początku jego cokół zdobił napis “Bojownikom o Wolność Śląska Opolskiego”. Dziś pomnik dedykowany jest “Bojownikom o polskość Śląska Opolskiego”, powstańcom śląskim, którzy w trzech kolejnych powstaniach z lat 1919-1921 przelewali krew za odradzającą się wówczas Polskę. Autorem tego monumentalnego obelisku ze stali i betonu jest opolanin Jan Borowczyk.

Z Krakowskiej bardzo blisko jest też na Plac Daszyńskiego, gdzie znajduje się kolejna ciekawostka jaką jest Opolska Ceres. Jest to jedna z największych i najpiękniejszych opolskich fontann. Jest to secesyjna rzeźba, zaprojektowana przez berlińskiego rzeźbiarza Edmunda Gomansky’ego, wykonana z piaskowca. Na jej szczycie znajduje się bogini urodzaju Ceres, która pierwotnie miała być Minerwą – rzymską boginią sztuki i rzemiosła. Ceres trzyma na rękach swoją córkę Prozerpinę, a u jej stóp umieszczono postaci nawiązujące do głównych branż opolskiego przemysłu. Są tu dwie kobiety ze snopkami zboża i owocami, symbolizujące rolnictwo; mężczyzna z sieciami, symbolizujący rybołówstwo oraz górnik z kilofem, nawiązujący do przemysłu cementowego, którym Opole stało w XIX i XX w.

Wracając w rejon Opolskiej Ceres warto podejść kawałek dalej, aby zobaczyć Pomnik Brońmy Swego Opolskiego. Symbolizuje on zjednoczenie mieszkańców Opolszczyzny w celu ochrony przed włączeniem województwa w skład woj. śląskiego. Nabrał wyjątkowego kształtu. Salutujący ułan, stojący przy armacie w kształcie Wieży Piastowskiej, nawiązuje do okresu powstań śląskich. Ułan wraz z armatą stoją na podstawie uformowanej w kształt województwa opolskiego.

Następnie przechodzimy przez Plac Wolności, gdzie znajduje się słynna fontanna zaprojektowana przez Floriana Jesionowskiego. Jej kształt jest zainspirowany w motyli taniec. Za Placem Wolności docieramy do słynnego Mostu Groszowego. Ten zielony mostek, będący mostem westchnień czy mostem zakochanych – przez tych ostatnich, na wzór choćby urokliwych mostów ze słonecznej Italii, obwieszony jest setkami metalowych kłódek i kłódeczek z wygrawerowanymi imionami i inicjałami par.

Bez wątpienia to jeden z najbardziej charakterystycznych punktów Opola. Dwuprzęsłowy, metalowy, secesyjny mostek dla pieszych zawieszony nad malowniczym kanałem Młynówką połączył wyspę Pasiekę z centrum miasta. Datowany często na rok 1903, według najnowszych ustaleń miał być udostępniony już w Wigilię 1902 roku. Nazwa „Most Groszowy” wzięła się stąd, iż przed laty za przejście przez tę przeprawę pobierane były opłaty w wysokości jednego grosza.

Dalej przekraczamy kanał Młynówkę i wracamy na Wyspę Pasiekę, gdzie wcześniej pozostawiliśmy swój samochód. W taki sposób zamykamy pętlę prezentującą nam najważniejsze zabytki centrum Opola. Teraz warto udać się na Wyspę Bolko, gdzie znajduje się przepiękny Ogród Zoologiczny.

Zoo Opole

Ogród Zoologiczny w Opolu zlokalizowany jest na Wyspie Bolko. Znajduje się w nim ponad 1000 zwierząt reprezentujących 227 gatunków (89 gatunków ptaków, 73 gatunki ssaków, 43 gatunki bezkręgowców, po 11 gatunków gadów i płazów), w tym goryle nizinne oraz uchatki kalifornijskie (codziennie w samo południe odbywa się pokaz karmienia uchatek – warto to zobaczyć), a od niedawna także tygrysy, dla których wybudowano nowy wybieg.

Początki ogrodu sięgają 1912 roku, kiedy to na wyspie, gdy powstawał park, odgrodzono część terenu, na którym stworzono prywatny idylliczny obszar dla saren, pawi, bażantów i innych zwierząt, których widok miał służyć uciesze przechadzających się mieszkańców Opola. W 1933 lub 1937 miał zostać wykupiony przez miasto. Był to 1,5 hektarowy zwierzyniec, drugi tego typu obiekt na Górnym Śląsku, ale najstarszy spośród nadal istniejących. Główną częścią ówczesnego zwierzyńca były ekspozycje ptaków, zarówno egzotycznych jak i dużych rodzimych. Dla ptaków ciepłolubnych wybudowano ptaszarnię, reszta ptaków zajmowała miejscowe ogrodzone stawy i wolierę.

W latach 30. XX wieku miasto zaczęło pokrywać część kosztów utrzymania w zamian za udostępnienie kolekcji mieszkańcom – zwierzyniec wzbogacił się o wiele gatunków zwierząt, zaś w 1938 roku powiększył swój obszar. Podczas działań wojennych został zniszczony.

W roku 1952 zawiązuje się Komitet Odbudowy Zwierzyńca zakończona ponownym otwarciem ogrodu zoologicznego w lipcu 1953 roku – obecnie drugiego pod względem wielkości na Górnym Śląsku. W roku 1980 do Zoo przyłączono nowe tereny, dzięki czemu miał on 19 ha powierzchni. Powódź tysiąclecia w 1997 zniszczyła Zoo Opole w bardzo dużym stopniu. Od 1998 roku rozpoczęto powolną odbudowę, która trwa do dzisiaj. Większość budynków na terenie zoo została wybudowana w XXI w., co czyni opolskie zoo jednym z najnowocześniejszych w Polsce.

Kościół św. Piotra i Pawła

Będąc w Opolu warto wybrać się także w rejon Placu Adama Mickiewicza, gdzie znajduje się ciekawy pomnik wieszcza narodowego, a tuż za nim Kościół św. Piotra i Pawła. Warto wiedzieć, że w związku z rozwojem miasta w kierunku wschodnim dostrzeżono konieczność budowy nowej świątyni, dotychczasowy kościół parafialny św. Krzyża okazywał się niewystarczający. W styczniu 1897 roku, po zgodzie władz miejskich zaoferowano 2 działki: między ul. Krakowską i Reymonta oraz nieopodal obecnego Placu Daszyńskiego. Wybrano drugą lokalizację, jednak zmiany personalne w parafii, zbyt małe fundusze oraz brak zgody władz państwowych na budowę, wstrzymały inwestycję.

W 1913 roku przedstawiono nowy projekt świątyni, już w obecnej lokalizacji, jednak rozpoczęcie budowy pokrzyżował wybuch I wojny światowej. Po wojnie i licznych perturbacjach związanych zarówno z uzyskaniem funduszy i pozwoleń, ostatecznie budowę rozpoczęto 23 kwietnia 1923 roku, niestety po kilku miesiącach wstrzymane zostały dotacje państwowe, konieczne okazały się ofiary parafian i ludzi związanych z parafią. Budowie pomógł m.in. papież Pius XI, który latem 1920 roku, jako komisarz apostolski gościł w Opolu. 19 czerwca 1924 roku położono kamień węgielny. 26 października 1925 roku świątynia została konsekrowana przez kardynała Adolfa Bertrama.

Czarnowąsy

Na koniec jeszcze warto wspomnieć o obecnej dzielnicy miasta, czyli Czarnowąsach, bowiem znajdują się tutaj dwa ciekawe obiekty – Kościół św. Anny oraz Kościół Bożego Ciała i św. Norberta z klasztorem norbertanek.

W 1684 r. z chwilą otrzymania pozwolenia budowlanego przystąpiono do budowy drewnianego Kościoła św. Anny. Po czterech latach w 1688 r. budowa kościoła została zakończona, a następnie zaopatrzona w barokowe wyposażenie oraz polichromię z XVIII w. Niestety 19 sierpnia 2005 r. śliczny drewniany kościół został zniszczony przez pożar. Bardzo szybko, bo już 3 lipca 2006 r., a więc niespełna rok po pożarze przystąpiono do odbudowy lub raczej do budowy nowego również drewnianego kościoła.

Budowa nowego kościoła trwała niespełna 14 miesięcy. 19 sierpnia 2007 ks. Arcybiskup Alfons Nosol dokonał ponownej konsekracji świątyni. W nowym wyposażeniu kościoła w ołtarzu głównym została umieszczona figura patronki kościoła św. Anny. Na szczególną uwagę zasługuje umieszczona w nawie głównej figura św. Barbary pochodząca z poprzedniego kościoła. Przed kościołem stoi krzyż wykonany z osmolonych belek spalonej świątyni.

Jeśli zaś chodzi o kościół św. Norberta warto wiedzieć, że księżna Ludmiła, matka Księcia Opolskiego Kazimierza założyła w 1211 r. Klasztor św. Norberta w Rybniku. Ten klasztor właśnie przeniósł w pobliże ówczesnej wsi Czarnowąsy książę Kazimierz w 1228 r. w miejsce zwane „Gottes Haus” lub „Bosi Dum” (Boży Dom). Równocześnie z przeniesieniem do Czarnowąs, klasztor otrzymał liczne nadania w postaci ziem i lasów, a także wsi. Książę nadał klasztorowi immunitet sądowy, a mieszkańcy wsi klasztornych zwolnieni zostali z ciężarów feudalnych na rzecz Księcia, oprócz obrony Księstwa w razie napadu.

Zakonnicy prezentowali wysoki poziom wiedzy praktycznej i organizatorskiej. Nie sposób nie docenić roli jaką odegrał Klasztor w rozwoju regionu w pierwszych 150 latach swojej działalności. Niestety cięższe czasy dla klasztoru nadeszły z okresem reformacji. W 1642 roku klasztor przenosi się do Rzeczpospolitej – do Bolesławca nad Prosną, organizując tam nowy konwent. W 1643 r. Wojska szwedzkie znowu plądrują Czarnowąsy i okolice oraz palą klasztor.

Zrujnowane księstwo opolskie przejmuje jako zastaw, od Cesarza Król polski Władysław IV Waza i zwalnia je od nadmiernych powinności, co sprzyjało odbudowie. W 1648 r. wracają do Czarnowąs Norbertanki i rozpoczynają odbudowę klasztoru. W latach 80-tych XVII w. Klasztor i Kościół są już odbudowane. W 1810 r. następuje sekularyzacja dóbr klasztornych. Zakonnice opuszczają klasztor, który zostaje przekształcony w szpital, a w części w zabudowania i mieszkania.

Aktualnie w budynkach zespołu klasztornego mieści się Dom Pomocy Społecznej dla Sierot “Caritas”, prowadzony przez Zgromadzenie Sióstr św. Jadwigi. Sam zespół dawnego konwentu norbertańskiego w Czarnowąsach należy do najcenniejszych i najokazalszych zespołów zabytkowych w województwie opolskim. Najstarszym elementem jest kościół Bożego Ciała i św. Norberta, wzniesiony około połowy XIII w., odbudowany po spaleniu lub uszkodzeniu w 1643 r. i gruntownie przebudowany po 1777 r. Przebudowy z XVII-XVIII w. nadały świątyni cechy architektury barokowej, ale z zachowaniem reliktów pierwotnej budowli. Szczególnie cennym zabytkiem jest tryptyk z późnogotyckimi skrzydłami z początku XVI w. i malowaną w 1953 r. częścią środkową.

Od strony południowo-wschodniej przylega do kościoła zbudowany w 1682 r. barokowy Dom Zakonnic na planie litery “L”. Z budowlą tą łączy się od wschodu zbudowana w latach 1727-30 późnobarokowa prałatura.

Zespół klasztorny był otoczony murem obronnym z basztami, wzniesionym na planie czworoboku około 1600 r. Do chwili obecnej z umocnień tych zachowały się fragmenty muru po stronie południowej i częściowo wschodniej z dwiema niewielkimi, cylindrycznymi basztami, odbudowanymi po zniszczeniach w okresie wojny trzydziestoletniej.

W taki sposób prezentują się najważniejsze atrakcje i zabytki Opola. Warto wybrać się do stolicy Województwa Opolskiego i poznać dokładniej to miejsce. A jeszcze lepiej wybrać się tutaj z przewodnikiem. Wszystkich zainteresowanych zwiedzaniem Opola zachęcam do kontaktu.