Podróże

Praga 2018

Praga to stolica i zarazem największe miasto Czech, położone nad rzeką Wełtawą. Miasto odwiedziłem w marcu 2018 roku. Zapraszam.

Zarząd Oddziału PTTK Tryton w Nysie ustalając harmonogram imprez na 2018 rok zapisał w kalendarzu zorganizowanie dwudniowej wycieczki do Pragi. Termin wyjazdu przyjęliśmy na marzec i szybko okazało się, że plan ten to był strzał w dziesiątkę. Zaraz po tym jak opublikowaliśmy kalendarz imprez zaczęły się pytania, kiedy można zapisać się na Pragę. Zainteresowanych na tą wycieczkę było tylu, że trzeba byłoby wynająć dwa duże autokary. To jednak było niemożliwe. Dlatego też do stolicy Czech wybrała się grupa 50 członków i sympatyków naszego Oddziału.

W sobotę (10.03.2018 r.) o godz. 5:00 tym razem nietypowo bowiem wsiadam do autobusu przy ulicy Zwycięstwa w Nysie (bowiem autobus jechał z Głuchołaz do Nysy, a mi łatwiej było tutaj wsiąść). Razem z grupą z Głuchołaz ruszam po pozostałych członków naszego Oddziału i kilka minut po godzinie 5:00 wszyscy ruszamy już w stronę Pragi. Trasa mija nam szybko w międzyczasie po przekroczeniu granicy nasi przewodnicy, którzy będą nas oprowadzać po Pradze, przedstawiają nam różnego rodzaju ciekawostki o mijanych obiektach. Odbywa się również konkurs wiedzy z ciekawymi nagrodami. Przez dwa dni oprowadzać nas będą: Marcin Nowak, Jarosław Srębacz oraz Marek Więckiewicz.

Do Pragi docieramy po godzinie 9:00, teraz czeka na nas przedostanie się w okolice dworca, gdzie wysiądziemy i ruszymy na zwiedzanie. W miarę sprawnie udaje nam się dostać do naszego punktu desantowego. Autobus zatrzymuje się na chwile przy dworcu wysiadamy, zbieramy grupę i ruszamy do pobliskiego parku, gdzie od wstępnych informacji o Pradze i tutejszym dworcu opowiadanie rozpoczyna Marek Więckiewicz. Po chwili ruszamy na zwiedzanie miasta. Plan na dziś zakłada spacer Starym i Nowym Miastem oraz m.in. Josefov.

Na początek kierujemy na Plac Wacława. Jest to dawny targ, a dziś jedno z najbardziej reprezentacyjnych miejsc Pragi. Miejsce wielu ważnych wydarzeń historycznych. To tutaj rozpoczęła się Aksamitna Rewolucja. Dziś jest to główna arteria praska. Zarówno w dzień, jak i w nocy tętni życiem kulturalnym, towarzyskim oraz handlowym. Plac został wytyczony w 1348 z inicjatywy Karola IV. W czasach średniowiecza z racji odbywającego się tu od 1362 handlu końmi zwany był Końskim Targiem. Z czasem z targowiska plac stał się areną ważnych wydarzeń politycznych. Plac należy do większych w Europie. Ma 750 metrów długości oraz 60 metrów szerokości.

Na Placu Wacława znajduje się słynny pomnika św. Wacława, przy którym się zatrzymujemy na dłuższą chwilę. Autorem obiektu jest najważniejszy czeski rzeźbiarz wieku XIX i XX, przedstawiciel realizmu i monumentalnej nowoczesnej czeskiej rzeźby Josef Václav Myslbek. Pomnik jest symbolem czeskiej państwowości, ale również swego rodzaju miejscem, wskazującym na konieczność zachowania podstawowych wartości kulturowych i duchowych narodu.

Praga – Pomnik Wacława.
Praga – Pomnik Wacława.
Praga – Plac Wacława.
Praga – Plac Wacława.

Z placu Wacława udajemy się do Pałacu Lucerna, gdzie znajduje się ciekawostka jaką jest „koń” czyli rzeźba czeskiego artysty Davida Černego z 1999. Rzeźba jest nawiązaniem do zlokalizowanego w pobliżu, w górnej części Placu Wacława, konnego pomnika patrona Czech – św. Wacława. Rzeźba Černego różni się tym, że koń św. Wacława jest zdechły, zwisa ze sklepienia brzuchem do góry, z pyska wystaje mu język, a święty siedzi okrakiem nie na grzbiecie zwierzęcia, a na jego brzuchu. Rzeźba, według Mariusza Szczygła, symbolizować ma odporność Czechów na naruszanie tabu narodowego oraz wysoki w tym narodzie poziom autoironii. Pokazuje postawę Czechów w dobie transformacji systemowej – mimo porzucenia wielu dawnych elementów tożsamości narodowej, kraj rozwija się, jedzie dalej.

Praga – rzeźba Koń.
Praga – rzeźba Koń.

Po wyjściu z Pałacu Lucerna udajemy się do następnego punktu naszego zwiedzania stolicy Czech, a mianowicie do Kościoła Matki Bożej Śnieżnej, którego budowę rozpoczęto w 1347 roku z polecenia cesarza Karola IV. Miał on pełnić rolę kościoła koronacyjnego. Rozmiarem miał dorównywać katedrze św. Wita. Prace budowlane przerwały wojny husyckie. Ponownie roboty podjęto w XVII w. przebudowując obiekt w stylu renesansowym. Jest to najwyższa gotycka budowla sakralna w Pradze.

Wysłuchujemy kilku ciekawostek o obiekcie przed nim, a następnie wchodzimy na dziedziniec, gdzie znajduje się kilka figur, na czele z św. Janem Nepomucenem. Spoglądamy na fasadę kościoła, która nie obrazuje nam tego co za chwilę zobaczymy. Dopiero po wejściu do środka można powiedzieć, że szczęki nam opadają, ze względu na wysokość kościoła i znajdujący się wewnątrz ogromny ołtarz.

Praga - Kościół Matki Bożej Śnieżnej.
Praga – Kościół Matki Bożej Śnieżnej.
Wnętrze robi wrażenie.
Wnętrze robi wrażenie.

Wychodzimy z kościoła i udajemy się jeszcze do pobliskich ogrodów. Jest to pewnego rodzaju oaza spokoju w centrum Pragi. Miejsce, gdzie można usiąść wyciszyć się i odpocząć. Chwilę tutaj spędzamy, a następnie ruszamy w dalszą drogę. Wracamy na Plac Wacława skąd ruszamy w stronę Baszty Prochowej, która jest jednym z symboli Pragi. Budowę tej 65 metrowej późnogotyckiej bramy miejskiej rozpoczęto w roku 1475 na zlecenie Władysława II Jagiellończyka. Została wybudowana na fundamentach starszej bramy z XIII wieku, która istniała w tym miejscu. W jej sąsiedztwie znajdował się dwór Władysława Jagiellończyka. Po przeniesieniu siedziby królewskiej na Hradczany w roku 1483 brama utraciła znaczenie reprezentacyjne. Obecną nazwę zyskała w XVII i XVIII wieku, kiedy to stała się składem prochu. Pod koniec XIX wieku odrestaurowana przez architekta Josefa Mockera. Dodano wtedy neogotycki dach, pokrywający ją do dziś.

Natomiast tuż obok baszty znajduje się Miejski Dom Reprezentacyjny. Jest to jeden z najsłynniejszych secesyjnych budynków w Pradze. Pełni głównie funkcje reprezentacyjne. Pierwotnie stała tutaj rezydencja królów czeskich, który wybudowano około roku 1380 za panowania Wacława IV Luksemburskiego. Natomiast Miejski Dom Reprezentacyjny został zbudowany w latach 1905-1912. Elementy wystroju wnętrz tworzyli najsłynniejsi czescy malarze i rzeźbiarze początku XX wieku. Obiekt ten dwukrotnie zapisał się w dziejach czechosłowackiej państwowości: 28 października 1918 r. ogłoszono tu niepodległość Czechosłowacji, a w listopadzie 1989 r. odbyło się tu pierwsze spotkanie władz komunistycznych z przedstawicielami Forum Obywatelskiego z Václavem Havlem na czele.

Praga – Baszta Prochowa.
Praga – Baszta Prochowa.
Miejski Dom Reprezentacyjny.
Miejski Dom Reprezentacyjny.

Ruszamy dalej. Trochę okrężną drogą kierujemy się teraz w stronę rynku. Kluczymy między uliczkami po których oprowadza nas teraz Jarosław Srębacz. Docieramy do Kościoła Marii Panny przed Tynem także już prawie jesteśmy na rynku, jednak nie wchodzimy na główny plac tylko skręcamy w prawo i kierujemy się w stronę Tyńskiego Dworu. Obiekt ten w średniowieczu służył jako miejsce postoju zagranicznych kupców, a od miasta oddzielała go fosa i mur obronny. Dwór swój największy rozkwit przeżywał za czasów panowania Karola IV, gdyż wtedy w skład kompleksu wchodziły między innymi liczne magazyny, zajazdy, karczmy, stajnie dla koni, a także znajdował się tutaj najstarszy szpital w Pradze. Dwór Tyński był na pewno najciekawszym miejscem średniowiecznej Pragi, gdyż od samego rana rozbrzmiewały tu pokrzykiwania kupców, wieczorami odbywały się tu zakrapiane imprezy, które organizowane były na cześć sfinalizowanych transakcji, a także opowiadano opowieści z dalekich podróży.  To średniowieczne centrum handlowe w latach dziewięćdziesiątych XX wieku zostało zmienione w historyczne oraz kulturalne centrum miasta.

Praga – Dwór Tyński.
Praga – Dwór Tyński.

Teraz kierujemy się do Kościoła Marii Panny przed Tynem. zabytkowego gotyckiego kościoła należącego do świątyń z zakorzenioną tradycją reformatorską. W miejscu obecnego kościoła już w XI wieku stał romański kościółek, należący do Dworu Tyńskiego, który został zastąpiony w drugiej połowie XIII wieku budynkiem gotyckim. W kościele tym wygłaszał kazania krytyk kościelnych obyczajów Konrad Waldhauser. W połowie XIV wieku ówczesny kościół ustąpił miejsca nowej świątyni, którą wykończono dopiero na początku XVI wieku. Dopiero bowiem w XIV wieku założono obecny gotycki kościół, który stał się głównym kościołem staromiejskim. Na projekt kościoła wywarli wpływ Mateusz z Arrasu oraz przede wszystkim Peter Parler.

Tyński kościół w czasach husytyzmu opanowany przez grupę zwolenników Husa i od 1427 r. tu wybrano husyckiego arcybiskupa Jana Rokycanę, który tu też ma grób. Po wojnach husyckich budynek miał być dokończony i zadaszony, lecz drewno na przykrycie zostało wykorzystane do budowy szubienic dla husyty Jana Roháča z Duby i jego 50 towarzyszy, straconych przez Zygmunta Luksemburskiego na Rynku Staromiejskim po zdobyciu ostatniego zamku husyckiego Sion. W czasach rządów Jerzego z Podiebradów, króla wybranego w pobliskim ratuszu staromiejskim, kościół wykańczano. Na szczycie umieszczono rzeźbę „husyckiego króla” Jerzego z Podiebradów i nad nią olbrzymi złocony kielich, symbol komunii pod dwiema postaciami. Posąg króla został w 1626 r. zastąpiony postacią Madonny. W roku 1679 w kościele wybuchł pożar; główną nawę potem obniżono i została sklepiona w stylu barokowym.

Praga - Kościół Marii Panny przed Tynem.
Praga – Kościół Marii Panny przed Tynem.

Następnie kierujemy się bezpośrednio na rynek starego miasta, gdzie dużą ciekawostką jest pomnik Jana Husa. Przedstawia on zwycięskich wojowników husyckich i protestantów, którzy zostali zmuszeni do emigracji 200 lat po Janie Husie oraz młodą matkę, która symbolizuje odrodzenie narodowe. Został odsłonięty w 1915 roku dla uczczenia 500. rocznicy męczeńskiej śmierci Jana Husa. Pomnik został zaprojektowany przez Ladislava Šalouna. Urodzony w 1370, Hus stał się wpływowym myślicielem religijnym, filozofem, reformatorem w Pradze. Hus uważał, że katolickie msze należy prowadzić w języku ojczystym, lub języku lokalnym, a nie po łacinie. To było niezgodne z nauką Watykanu i Hus został ostatecznie potępiony przez sobór w Konstancji i spalony na stosie w 1415 roku.

Pomnik Jana Husa.
Pomnik Jana Husa.

Kończymy nasz pobyt na rynku staromiejskim i ruszamy w dalszą drogę. Wchodzimy w jedną z dróżek wychodzących poza rynek i kierujemy się w stronę Kaplicy Betlejemskiej. Jest to budynek szczególnie ważny w historii Czech. Tu wygłaszali słynne kazania: Jan Hus i Thomas Müntzer. Od swojego powstania stała się ośrodkiem czeskiego odrodzenia narodowego. Kaplica powstała w 1391 na polecenie Jana z Mühlheimu, w tym celu, aby kazania mogły być tu wygłaszane wyłącznie po czesku. Zbudowano ją w czystym stylu gotyckim. We wnętrzu dominowała ambona a nie ołtarz, co podkreślało funkcję świątyni. W kaplicy mogło się zmieścić 3.000 osób.

Od 1402 wygłaszał tu kazania Jan Hus, przyciągając tłumy słuchaczy. Po jego męczeńskiej śmierci w 1415, przemawiali z ambony kolejni kaznodzieje husyccy. W 1521 w kaplicy wygłosił kazania słynny niemiecki działacz reformacji Thomas Müntzer. Po tragicznej dla Czechów bitwie na Białej Górze kaplicę odkupili jezuici, którzy starali się zatrzeć jej pierwotną funkcję. W 1786 na polecenie władz austriackich zrujnowaną kaplicę zburzono, z wyjątkiem 3 murów zewnętrznych, a w XIX wieku wbudowano w te mury czynszową kamienicę. W latach 1948-53 kamienicę wyburzono, a z ocalonych resztek i na podstawie starych rysunków i planów odbudowano kaplicę.

Po kilkunastominutowym spacerze docieramy na miejsce, zaopatrujemy się w bilety i wchodzimy do środka. Sama kaplica wewnątrz nie robi takiego wrażenia jak kościoły w Pradze, lecz historia tego miejsca jest niesamowita. Tutaj Pani przewodnik przedstawia nam kilka ciekawostek o tym miejscu, a nasz przewodnik Marek Więckiewicz wychodzi na środek sceny i daje krótki koncert dla zgromadzonych.

Kaplica Betlejemska.
Kaplica Betlejemska.

Po wyjściu z kaplicy udajemy się na zasłużoną przerwę obiadową, do jednej z restauracji położonych poza rynkiem. Tam organizatorzy przewidzieli 40 minutową przerwę, po której wyruszymy na dalsze zwiedzanie miasta. Najedzeni wychodzimy z restauracji i ruszamy na dalsze zwiedzanie miasta. Teraz grupę przejmuje Marcin Nowak, który poprowadzi nas w stronę Wełtawy i mostu Karola. Tak więc ruszamy spokojnie klucząc między kamieniczkami docieramy do ulicy Smetanovo gdzie po drugiej stronie widać już nurt słynnej Wełtawy. Zatrzymujemy się tutaj na chwile a Marcin opowiada nam o najważniejszych obiektach w okolicy w tym o wieży ciśnień Sitkow, wzgórzu Petrin czy właśnie o Wełtawie. Po chwili ruszamy dalej, przechodzimy na drugą stronę drogi i wędrujemy dalej w stronę mostu Karola mając przed sobą przepiękną panoramę widokową na wspomniany most oraz na Hradczany.

W oddali Hradczany, a z prawej Most Karola.
W oddali Hradczany, a z prawej Most Karola.

W końcu docieramy do kolejnego punktu naszego programu jakim jest plac Krzyżowców w Pradze, gdzie znajduje się pomnik słynnego Karola IV, a także Staromiejska Wieża Mostowa służąca jako wejście na Most Karola. Na placu Marcin opowiada nam kilka ciekawostek związanych z życiorysem Karola IV. Warto w tym miejscu wspomnieć o tym, iż na wieży staromiejskiej znajduje się herb Nysy.

Pomnik Karola IV wzniesiony w 1848 r. z okazji pięćsetnej rocznicy założenia Uniwersytetu Karola. Cesarz jedną ręką oparty jest na mieczu, zaś w drugiej trzyma akt erekcyjny uniwersytetu. Wokół władcy umieszczono alegorie ówczesnych czterech wydziałów i cztery wybitne postaci przyjaciół i bliskich współpracowników cesarza: Arnošta z Pardubic, Jana Očko z Vlašimi, Mateusza z Arras i Beneša Krabice z Weitmile.

Praga – Pomnik Karola IV.
Praga – Pomnik Karola IV.
Praga – Staromiejska Wieża Mostowa.
Praga – Staromiejska Wieża Mostowa.

Ruszamy w dalszą drogę, a teraz przed nami zwiedzanie Josefova. Jest to obszar w centralnej części Pragi, na prawym brzegu Wełtawy, dawna dzielnica żydowska. Jego obecny wygląd to w dużej części zasługa wyburzeń oraz wielkiej przebudowy dzielnicy na przełomie XIX i XX wieku. Na początek kierujemy się w stronę bardzo ciekawej sali obrzędowej. Jest to neoromański budynek tuż obok starego cmentarza żydowskiego i Synagogi Klausowej. Została zbudowana w latach 1911–1912 pod kierunkiem architekta J. Gerstla dla Żydowskiego Stowarzyszenia Pogrzebowego. Aż do lat 20. XX.w. przygotowywano w niej do pochówku ciała zmarłych Żydów.

Po chwili ruszamy w dalszą drogę, aż docieramy do ciekawej Synagogi Staronowa. Jest to najstarsza czynna synagoga w Europie. Zbudowana została w 1270 roku, w stylu wczesnogotyckim. Była jedną z pierwszych praskich budowli w tym stylu. Na początku istnienia była zwana Nową lub Wielką. Kiedy zaczęły powstawać nowe synagogi w XVI wieku, zaczęto ją nazywać „staronową”, ponieważ wciąż istniała stara synagoga, zastąpiona po rozbiórce w 1867 przez Synagogę Hiszpańską.

Tuż obok niej znajduje się Ratusz Żydowski. Jest to rokokowy budynek, który zaprojektowany został przez Pankratiusa Rodera. W 1754 budynek spłonął. Odbudowano go według planów Josefa Schlesingera w 1765. Ratusz, o biało-różowych elewacjach, ma drewnianą wieżę zegarową. Na wieży został umiejscowiony, obok czterech klasycznych zegarów z rzymskimi cyframi, oryginalny zegar z cyframi hebrajskimi, którego wskazówki poruszają się w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara. Wieża została zbudowana za pozwoleniem cesarza Leopolda II, w dowód wdzięczności za udział Żydów w obronie praskich posiadłości przed Szwedami. Nad głównym wejściem do obiektu oraz na wieży zegarowej widnieje herb praskiej gminy żydowskiej: gwiazda Dawida z charakterystycznym, żydowskim kapeluszem.

Praga – Josefov – Sala obrzędowa.
Praga – Josefov – Sala obrzędowa.
Praga – Josefov – Synagoga Staronowa.
Praga – Josefov – Synagoga Staronowa.
Praga – Josefov – Ratusz Żydowski.
Praga – Josefov – Ratusz Żydowski.

W taki sposób dobiega końca pierwszy dzień naszego pobytu w Pradze. Teraz kierujemy się w stronę rynku staromiejskiego skąd udamy się na Plac Wacława, gdzie organizatorzy przewidzieli krótką przerwę na możliwość zaopatrzenia się w pamiątki. Po przerwie ruszamy w stronę dworca, gdzie po chwili podjeżdża po nas autobus i ruszamy w stronę miejscowości Cesky Brod gdzie mamy zarezerwowany hotel. Na miejsce docieramy wieczorem, szybko kwaterujemy się, a ja postanawiam jeszcze wyruszyć na krótki wieczorny spacer po tej miejscowości. Jak się okazuje jest to miejscowość, która skrywa kilka ciekawostek. Niestety ze względu na porę nocną nie udało mi się zrobić dobrych zdjęć, dlatego zostałem zmuszony do powrotu do pokoju.

Drugi dzień rozpoczynam od szybkiego śniadania, bowiem chcę jeszcze ruszyć na szybki spacer po tej uroczej miejscowości, w której miałem przyjemność nocować. Ruszam więc po śniadaniu na rynek, dzięki czemu udaje mi się dotrzeć do najważniejszych zabytków i zrobić zdjęcia za dnia. Warto pamiętać, że Cesky Brod został założony w XII wieku przez biskupa praskiego Jana I. W 1286 r. Stał się miastem. Od tego czasu do początku XIV wieku miasto nosiło nazwę Biskupsky Brod. Do 1918 r. było częścią austriackiej monarchii. Do najważniejszych zabytków miejscowości należą barokowy Kościół św. Gotharda, do którego nie udaje się niestety wejść, gotycka dzwonnica, zachowane fragmenty średniowiecznych murów miejskich oraz przede wszystkim bardzo ciekawy pomnik Prokopa Wielkiego.

Cesky Brod – Pomnik Prokopa Wielkiego.
Cesky Brod – Pomnik Prokopa Wielkiego.

Szybkim krokiem wracam do hotelu, gdzie już powoli zbiera się grupa. Kilka minut po godzinie 9:00 jesteśmy już w autobusie i ruszamy na zwiedzanie Pragi. Przed nami ponad 40 km drogi do dzielnicy Pogorzelec, gdzie dziś rozpoczniemy zwiedzanie stolicy Czech. Na miejsce docieramy o godzinie 10:00, autobus zostawia nas w pobliżu klasztoru na Strachovie, który jest zabytkowym klasztorem premonstratensów.

Został założony w 1140 na regule benedyktyńskiej, ufundowany przez księcia Władysława II. Jeszcze w tym samym roku zmieniono go na premonstratensów, których siedzibą pozostaje do dnia dzisiejszego. W roku uroczystego przeniesienia relikwii św. Norberta z Magdeburga, Strahow stał się głównym klasztorem premonstratensów. Obecne założenie klasztorne reprezentuje styl barokowy z 2. połowy XVII w. i należy do najstarszych budowli romańskich w Europie. Po wysłuchaniu kilku ciekawostek o wspomnianym miejscu dostajemy chwilę przerwy tak aby każdy indywidualnie mógł zwiedzić założenie klasztorne.

Klasztor na Strachovie.
Klasztor na Strachovie.

Po przerwie spotykamy się przy przejściu prowadzącym na tarasy widokowe. Schodzimy w ich stronę i zatrzymujemy się na dłuższą chwilę bowiem panorama z góry na Pragę jest niesamowita. Robimy sobie pamiątkowe zdjęcia i podziwiamy ten wspaniały krajobraz. Z lewej strony widać już Katedrę św. Wita na Hradczanach – cel naszej wędrówki; a w dole z prawej tą część miasta którą zwiedzaliśmy wczoraj.

Panorama na Pragę.
Panorama na Pragę.
Katedra św. Wita.
Katedra św. Wita.
Stare Miasto.
Stare Miasto.

Aż nie chce się opuszczać tego miejsca, czas nas jednak goni, bowiem przed nami jeszcze sporo do zwiedzenia. Tak więc ruszamy w dalszą drogę. Kierujemy się teraz w stronę Pałacu Czernińskiego. Jest to barokowa budowla powstała ponad 350 lat temu, od 1934 roku służy jako siedziba Ministerstwa Spraw Zagranicznych w byłej Czechosłowacji, a obecnie Republiki Czeskiej.

Tuż obok znajduje się przepiękna Loreta, czyli kompleks barokowych budynków sakralnych. Centralnym elementem kompleksu jest domek loretański projektu włoskiego architekta Giovanniego Orsi. Domek jest usytuowany na wewnętrznym dziedzińcu otoczonym piętrowymi arkadami. W przebiegu arkad znajduje się skarbiec, Kościół Narodzenia Pana oraz liczne kaplice.

Pałac Czerniński.
Pałac Czerniński.
Loreta.
Loreta.

Ruszamy dalej i powoli zbliżamy się na Plac Hradczański, czyli główny plac Hradczan, położony bezpośrednim sąsiedztwie Zamku Praskiego. Znajduje się tutaj taras widokowy z przepiękną na Pragę, niedaleko umieszczony został posąg pierwszego czechosłowackiego prezydenta Tomasza Masaryka z okazji 150. rocznicy jego urodzin.

Ruszamy dalej kierujemy w stronę kolejki do bramek, przez które będziemy musieli przejść, aby dostać się na teren Zamku Hradczańskiego. Sytuacja związana z zamachami w Europie spowodowała, że zostały zwiększone środki bezpieczeństwa. Kilkanaście minut spędzamy w kolejce, aż w końcu udaje nam się przejść i kierujemy się teraz w stronę pierwszego dziedzińca zamku, gdzie będziemy mieli możliwość zobaczyć zmianę warty. Niestety na dziedziniec nie udaje nam się dostać, bowiem również ze względów bezpieczeństwa podczas zmiany turystów tam nie wpuszczają, tak więc pozostaje nam przyglądać się zmianie z oddali z drugiego dziedzińca.

Po zakończonej zmianie dopiero wchodzimy na pierwszy dziedziniec i tutaj wysłuchujemy kilku ciekawostek na temat Zamku Praskiego, który istnieje od najstarszych dziejów Pragi. Od wieków jest siedzibą władców czeskich. Według księgi rekordów Guinessa jest to największy pod względem zajmowanej powierzchni zamek na świecie.

Pod koniec IX wieku pierwszy historyczny książę przemyślidzki Borzywoj I przeniósł swoją siedzibę z Lewego Hradca na wzgórze nad Wełtawą, gdzie na pagórku zwanym Żiżi od dawien dawna odbywały się zgromadzenia plemienne Czechów i gdzie składano ofiary pogańskim bogom. Borzywoj kazał zbudować tu chrześcijański kościółek pod wezwaniem Marii Panny i otoczyć go rowem. Ustawiono tutaj też kamienny stolec, na którym uroczyście zasiadał każdy nowy książę.

Budowę właściwego zamku rozpoczął najprawdopodobniej syn Borzywoja Spitygniew I. Pierwotny gród nie był większy od dzisiejszego obszaru zamku. Oprócz strony zachodniej był otoczony stromymi stokami, na północy płynął potok. Zamek był otoczony drewnianą palisadą na szańcach, gdzie było kilka wież, z których trzy działały też jako bramy. Między wschodnią i zachodnią bramą prowadziła brukowana droga.

Podczas rządów Wratysława I zbudowano drugi kościół pod wezwaniem św. Jerzego, który do roku 973 pełnił funkcję głównego kościoła pałacu książęcego i całych Czech. Książę Wacław kazał zbudować tu kolejny obiekt religijny, rotundę św. Wita, w której były relikwie świętego. Po założeniu diecezji w roku 973 rotunda uzyskała status katedralny. Podczas rządów księcia i pierwszego króla czeskiego Wratysława II siedzibą władcy przez krótki czas był Wyszehrad, ale zamek na Hradczanach wciąż się rozwijał. Drewniana fortyfikacja została zastąpiona przez kamienną z trzema bramami. Około roku 1060 z nakazu Spitygniwa II zburzono rotundę św. Wita i w jej miejscu zbudowano bazylikę, poprzedniczkę gotyckiej katedry. Znacząca rozbudowa zamku nastąpiła za panowania Sobiesława I oraz jego bratanka i następcy Władysława II w połowie XII stulecia. Ich dzieło kontynuował król Przemysł Ottokar II, który był w swoim czasie jednym z najważniejszych władców Europy i rozmach prac budowlanych na zamku odpowiadał tej pozycji.

W 1303 zamek został zniszczony przez pożar. Jego odbudowę rozpoczęto właściwie dopiero pod panowaniem królów czeskich z dynastii Luksemburgów. Gdy w 1333 wrócił z Francji syn podówczas panującego w Czechach Jana Ślepego, Karol, rozpoczął on prace na opustoszałych i zniszczonych Hradczanach. Zapoczątkowano wówczas budowę dwupiętrowego, okazałego pałacu, która jednak ciągnęła się jeszcze długie lata, a ostateczny kształt zawdzięcza wkładowi wielu władców Czech. Za panowania Karola wzniesiono sporą część pałacu wraz z kaplicą Wszystkich Świętych. Za panowania Wacława IV zakończono budowę głównego skrzydła zamkowego i rozpoczęto stawianie następnej części pałacu. Jednocześnie, w 1344 roku Karol IV Luksemburski położył ze swoim ojcem Janem i przyjacielem oraz pierwszym arcybiskupem praskim Arnosztem z Pardubic kamień węgielny pod budowę archikatedry św. Wita.

Po śmierci Wacława IV na jakiś czas rozbudowa zamku straciła tempo. Nowi władcy musieli uporać z poważnymi problemami politycznymi, przez Pragę przechodziła zawierucha wojen husyckich – dopiero panujący pod koniec XVI w. Władysław II Jagiellończyk podjął poważne prace. Sprowadzeni przez niego architekci z Benedyktem Rejtem na czele przeprowadzili przebudowę pałacu. Pod kierownictwem Rejta dokonano też rozbudowy pałacu o nowe skrzydło południowo-zachodnie mieszczące tzw. Czeską Kancelarię, w której potem, w roku 1618, doszło do drugiej defenestracji praskiej.

Kolejne zmiany na zamku miały miejsce na przełomie XVI i XVII w., gdy szczególnie związany z Pragą cesarz Rudolf II Habsburg ufundował kolejne skrzydło pałacowe z pięknymi salami. Następne zmiany nastąpiły w czasach cesarzowej Marii Teresy. Przebudowa mająca miejsce w latach 1753–1774 była tym intensywniejsza, iż pewna część zamku zniszczona została pożarem podczas oblężenia Pragi przez Prusaków w 1757.

Pomnik Tomasza Masaryka.
Pomnik Tomasza Masaryka.
Praga - Zamek Praski.
Praga – Zamek Praski.

Następnie ruszamy w stronę Katedry Świętych Wita, Wacława i Wojciecha, która jest siedzibą arcybiskupów praskich i prymasa czeskiego. Jest to główny kościół Pragi. Usytuowany jest na wzgórzu zamkowym Hradczany na trzecim dziedzińcu Zamku Praskiego. Jest trzecim kościołem na tym miejscu (po przedromańskiej rotundzie i romańskiej bazylice), stanowi dominantę historycznej i obecnej panoramy stolicy Czech.

Świątynia budowana w kilku fazach. W latach 1344–1385 wybudowano część wschodnią wraz z elewacją południową, a w latach 1870-1929 roku dokończono całość. Jest to jeden z cenniejszych przykładów architektury dojrzałego gotyku i neogotyku w Europie Środkowej. Wewnątrz zawiera cenne dzieła sztuki rzeźby i malarstwa od XIV do XX w. w tym dzieła Petera Parlera i jego warsztatu, fragmenty oryginalnych gotyckich fresków.  Jest historycznym kościołem grzebalnym i koronacyjnym królów czeskich, ponad tzw. Złotą Bramą przechowywane są insygnia koronacyjne królów czeskich, w tym korona św. Wacława.

Niestety w planie nie mamy dokładnego zwiedzania wewnątrz. Zatrzymujemy się na chwilę przed fasadą kościoła, która robi na nas ogromne wrażenie. Tutaj robimy sobie pamiątkowe zdjęcia. Udaje nam się wejść do środka, jednak bez zwiedzania całości katedry. Ogrom wnętrza robi i tak na nas duże wrażenie, spędzamy wewnątrz kilka chwil po czym wychodzimy na zewnątrz, gdzie wysłuchujemy kolejnych ciekawostek na temat tej budowli.

Praga - Katedra św. Wita.
Praga – Katedra św. Wita.
Wnętrze katedry.
Wnętrze katedry.

Dalej ruszamy w stronę Bazyliki św. Jerzego, która jest romańskim kościołem znajdującym się na praskich Hradczanach. Warto pamiętać, żę pierwszy kościół w tym miejscu powstał ok. 920 z inicjatywy księcia czeskiego Wratysława I. Gdy w 973 ustanowiono w Pradze biskupstwo, książę Bolesław II Pobożny zdecydował się na sprowadzenie tutaj sióstr benedyktynek i założenie ich klasztoru właśnie przy kościele św. Jerzego. Klasztor stał się miejscem ważnym dla rodu Przemyślidów. W latach późniejszych przystąpiono do budowy romańskich zabudowań klasztornych, a także do rozbudowy kościoła. Powstała romańska trójnawowa bazylika. Po 1500 od strony południowej został wybudowany przez Benedykta Rejta renesansowy portal, w którego tympanonie przedstawiona jest scena walki św. Jerzego ze smokiem. Ok. 1670 zbarokizowano całkowicie zachodnią fasadę kościoła. XIX w. dokonano rekonstrukcji romańskiego wnętrza kościoła.

Nie wchodzimy do środka, a jedynie wysłuchujemy kilku ciekawostek by następnie wyruszyć w dalszą drogę. Zatrzymujemy się przy kolejnej ważnej atrakcji Hradczan, czyli Złotej Uliczce, która niegdyś byłą siedzibą miejscowych złotników. Następnie kierujemy się do wyjścia z Zamku Praskiego w okolicach czarnej bramy, gdzie znajduje się ciekawy punkt widokowy. W taki sposób kończymy zwiedzanie Hradczan, a teraz przed nami zejście do dzielnicy Mała Strana na początek w stronę barokowego Pałacu Wallensteina, będącego dziś siedzibą Senatu Republiki Czeskiej. Tuż obok pałacu znajduje się siedziba polskiej ambasady.

Praga - Bazylika św. Jerzego.
Praga – Bazylika św. Jerzego.
Panorama Pragi.
Panorama Pragi.
Pałac Wallensteina.
Pałac Wallensteina.

Wędrując dalej docieramy na Plac Małostrański znajdujący się w centrum dzielnicy Mała Strana. Tutaj zatrzymujemy się na dłuższą chwilę by wysłuchać kilku ciekawostek na temat słynnego Kościoła św. Mikołaja o których opowiada Marek Więckiewicz, udajemy się także na drugą stronę Placu Małostrańskiego, bowiem cały plac przedzielony jest na pół Kościołem i budynkami. Pierwotny kościół powstał w tym miejscu jeszcze w XIII w. – był to wówczas kościół farny lokowanego tu miasta Mała Strana. Pod koniec XVI w. zaczęli starać się o jego przejęcie jezuici – starania te zostały uwieńczone sukcesem w 1625. Zakonnicy wykupili sąsiednie domy, budując na ich miejscu kompleks klasztorny.

Stary gotycki kościół istniał jeszcze do 1737, podczas gdy obok pod kierownictwem m.in. Giovanniego Orsiego i Francesco Lurago, ale przede wszystkim architektów z rodu Dientzenhoferów stawiano nową świątynię barokową. Powstał potężny jednonawowy kościół, z bocznymi kaplicami, zwieńczony widoczną z dala potężną kopułą (o średnicy 17 m). Ostatecznie prace zakończył Anselmo Lurago dopiero w 1755, wtedy też świątynia uzyskała swój wystrój wewnętrzny z imponującymi freskami – w nawie głównej przedstawiającym życie i cuda patrona, a we wnętrzu kopuły – św. Trójcę. Z 1746 pochodzą organy, a dzięki swej akustyce kościół dziś jest częstym miejscem koncertów.

Praga - Kościół św. Mikołaja.
Praga – Kościół św. Mikołaja.

Tutaj można powiedzieć zorganizowane zwiedzanie Pragi dobiega końca bowiem nasi przewodnicy ogłaszają teraz czas wolny, a także wskazują nam którędy trafić na Most Karola tak aby każdy indywidualnie mógł sobie go przejść. Chwilę później ruszam przejść most, na którym znajduje się jedna z najważniejszych figur św. Jana Nepomucena (których w Pradze jest bardzo dużo). Sam Most Karola łączy dzielnice Mala Strana oraz Stare Mesto i jest jedną z najsłynniejszych i najczęściej odwiedzanych atrakcji turystycznych miasta. Ma prawie 516 m długości i ok. 9,50 m szerokości. Jego 17 łęków spoczywa na 15 filarach. Jest to najstarszy zachowany most kamienny świata o tej rozpiętości przęseł. Początkowo nazywano go Kamiennym lub Praskim Mostem. Nazwa Most Karola przyjęła się dopiero od mniej więcej 1870 roku. Budowę mostu rozpoczęto w 1357 r. za panowania cesarza Karola IV. Stanął on na miejscu wcześniejszego z XII w., zniszczonego przez powódź.

Budowę zlecono 28-letniemu wówczas Peterowi Parlerowi. Dla wzmocnienia konstrukcji do zaprawy dodano białka jajek. W okresie baroku most ozdobiono 30 posągami świętych, dziełami m.in. Matthiasa Bernarda Brauna i rodziny Brokoff. W 1787 ustawiono tu także posąg cesarza Józefa II. Na jednej z balustrad umieszczono tablicę pamiątkową poświęconą św. Janowi Nepomucenowi – 20 marca 1393 w tym miejscu według tradycji wrzucono go z rozkazu króla Wacława IV do Wełtawy. Spokojnie przechodzę sobie most i udaję się w stronę rynku starego miasta do jakiejś restauracji na obiad. Po obiadku ruszam jeszcze do informacji turystycznej po materiały o Pradze oraz do sklepików na małe zakupy.

Św. Jan Nepomucen z Mostu Karola.
Św. Jan Nepomucen z Mostu Karola.
Most Karola.
Most Karola.

Moją przerwę kończę przy wejściu na Most Karola, gdzie wyznaczono punkt zbiórki dla naszej grupy. Stąd właśnie udamy się na stację metra, którym przejedziemy na Plac Wacława, a dalej pieszo udamy się na dworzec skąd odbierze nas nasz autobus. Na tym jednak nie koniec zwiedzania Pragi, bowiem nasi przewodnicy przewidzieli jeszcze na zakończenie jedną atrakcję, a mianowicie udamy się teraz w stronę wzgórza Vitkow gdzie stoi konny pomnik Jana Zizki. Szybko docieramy pod wzgórze. Autobus wysadza nas na przystanku i ruszamy w górę spokojnym spacerkiem.

Pomnik ten stanął w miejscu, gdzie 14 lipca 1420 roku miała miejsce bitwa o Witkową Górę, czyli starcie podczas I krucjaty w okresie wojen husyckich. Bitwa stoczona została przez oblegające Pragę wojsko króla niemieckiego Zygmunta Luksemburskiego z armią husycką dowodzoną przez Jana Zizkę.  12 czerwca 1420 rozpoczęło się oblężenie Pragi, bronionej przez 9000 żołnierzy. Według kronikarzy oblegająca Pragę armia katolicka liczyła 100–200 tysięcy żołnierzy. Natomiast zdaniem historyków armia ta była mniejsza, ale i tak jej liczebność oceniana na 50–100 tysięcy żołnierzy była niezwykle imponująca jak na owe czasy.

Jednym z najważniejszych punktów była znajdująca się w pobliżu Pragi Witkowa Góra, a znajdujące się na niej fortyfikacje zabezpieczały drogi zaopatrzenia dla obleganych i jednocześnie utrudniały zaopatrzenie armii oblężniczej. Fortyfikacje te zbudowane były z drewna wzmocnionego kamieniem i gliną, a dodatkowym zabezpieczeniem były fosy. Na południowej części wzgórza znajdowała się wieża, północna część natomiast była zabezpieczona dzięki skalistemu stromemu podejściu.

Dla zdobycia Pragi konieczne było opanowanie Witkowej Góry, toteż 13 lipca jazda armii katolickiej przeprawiła się przez Wełtawę i ruszyła do ataku. Następnego dnia, 14 lipca, przybyła z odsieczą husycka armia dowodzona przez Jana Zizkę i uderzyła na armię oblężniczą. Większość husyckich żołnierzy uzbrojona była w cepy bojowe i broń palną. W międzyczasie Zizka podesłał obrońcom Witkowej Góry pomoc w postaci 50 strzelców. Po ciężkiej walce zwycięstwo odniosły wojska husyckie. Armia katolicka straciła 300 rycerzy i nieznaną ilość innych rodzajów wojsk. Choć pokonana, wciąż była potężna, dlatego nie wycofała się z Czech, a jedynie do Kutnej Hory, gdzie zamierzała kontynuować działania wojenne.

Pomnik Jana Zizki.
Pomnik Jana Zizki.

W taki właśnie sposób dobiega końca nasz dwudniowy pobyt w Pradze. Wycieczka na pewno zaliczona do udanych, pogoda nam sprzyjała dzięki czemu udało nam się zrealizować program wycieczki w nadmiarze – bowiem Vitkova początkowo nie było w planie. Polecam wszystkim wybrać się do stolicy Czech, bowiem urzeka ona swym pięknem, licznymi zabytkami oraz niesamowitą historią. Kto raz zobaczy Pragę ten na pewno będzie do niej powracał, a ja też już myślę, kiedy znów odwiedzę stolicę Czech.

Adrian Kołodziej

Cześć. Nazywam się Adrian i jestem Przewodnikiem Górskim Sudeckim. Od urodzenia związany jestem z Nysą (woj. Opolskie), a swoją przygodę z górami rozpocząłem w 2007 roku w Tatrach. Od tamtej pory turystyka to część mojego życia. Swoją pasję postanowiłem rozwijać poprzez utworzenie w 2013 roku bloga Świat Gór, gdzie dziś prezentuję moją turystyczną działalność.

Jeden komentarz do “Praga 2018

  • Bardzo fajny wpis i interesująco opisane punkty warte odwiedzenia w Pradze w trakcie krótkiego wyjazdu. Praga to wspaniałe miasto, które sporo oferuje turystom, można je zwiedzać wielokrotnie i za każdym razem być w zupełnie innych miejscach. Ja Pragę uwielbiam za jej klimat, duszę i swego rodzaju magię. Na wycieczkę po Pradze widzianej moimi oczyma zapraszam tutaj http://angellovesdreams.pl/weekend-w-pradze/ mam nadzieję, że Wam się spodoba. Pozdrawiam cieplutko

    Odpowiedz

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.