Sudety

Sudety to łańcuch górski na obszarze południowo-zachodniej Polski i północnych Czech, stosunkowo niewielki skrawek znajduje się w Niemczech. Znajdują się w Pozaalpejskiej Europie Środkowej, są najwyższą częścią Masywu Czeskiego oraz najwyższymi górami Czech. Najwyższym szczytem jest Śnieżka – 1603 m.n.p.m.

Na południowym zachodzie graniczą z Płytą Północnoczeską, Podgórzem Rudawskim i Górami Połabskimi, na północnym zachodzie z Przedgórzem Północnozachodniołużyckim, a na wschodzie Sudety od Karpat oddziela Brama Morawska, Kotlina Ostrawska i Płaskowyż Głubczycki. Od północnego wschodu obcięte są wyraźnym uskokiem – uskokiem sudeckim brzeżnym od Przedgórza Sudeckiego. Północna granica z Niziną Śląsko-Łużycką na linii Zgorzelec – Bolesławiec – Złotoryja jest umowna. Również południowa granica na obszarze Czech i Moraw jest dość zawikłana.

Dzielą się na:

• najwyższe Sudety Zachodnie – najwyższy szczyt Śnieżka 1603 m n.p.m. w Karkonoszach,
• Sudety Środkowe – najwyższy szczyt Wielka Desztna  1115 m n.p.m. w Górach Orlickich, a po polskiej stronie Orlica 1084 m n.p.m. również w Górach Orlickich
• Sudety Wschodnie – najwyższy szczyt Pradziad 1492 m n.p.m. w Jesionikach, a po polskiej stronie Śnieżnik 1426 m n.p.m. w Masywie Śnieżnika.
• Przedgórze Sudeckie przez niektórych autorów jest włączane w skład Sudetów, albo jako osobna jednostka, albo jako część Sudetów Środkowych. Najwyższym szczytem jest Ślęża 718 m.n.p.m.

Podział Sudetów:

• Przedgórze Sudeckie
  • Wzgórza Strzegomskie
  • Równina Świdnicka
  • Masyw Ślęży
  • Wzgórza Niemczańsko-Strzelińskie
  • Obniżenie Podsudeckie
  • Obniżenie Otmuchowskie
  • Przedgórze Paczkowskie
• Pogórze Zachodniosudeckie
  • Pogórze Zachodniołużyckie
  • Płaskowyż Budziszyński
  • Pogórze Wschodniołużyckie
  • Obniżenie Żytawsko-Zgorzeleckie
  • Pogórze Izerskie
  • Pogórze Kaczawskie
  • Pogórze Wałbrzyskie
• Sudety Zachodnie
  • Góry Łużyckie
  • Grzbiet Jesztedzki
  • Kotlina Liberecka
  • Góry Izerskie
  • Góry Kaczawskie
  • Kotlina Jeleniogórska
  • Karkonosze
  • Rudawy Janowickie
  • Podgórze Karkonoskie
• Sudety Środkowe
  • Brama Lubawska
  • Góry Wałbrzyskie
  • Góry Kamienne
  • Góry Sowie
  • Góry Bardzkie
  • Obniżenie Nowej Rudy
  • Obniżenie Ścinawki
  • Góry Stołowe
  • Pogórze Orlickie
  • Góry Orlickie
  • Góry Bystrzyckie
  • Kotlina Kłodzka
• Sudety Wschodnie
  • Góry Złote
    • Góry Bialskie (wchodzące w skład Gór Złotych)
  • Masyw Śnieżnika
  • Góry Opawskie
  • Wysoki Jesionik
  • Niski Jesionik (jego częścią są Góry Odrzańskie, traktowane czasami jako odrębny mezoregion)
  • Góry Hanuszowickie
  • Wyżyna Zabrzeska