Szkolenie PNGS 2019

Szkolenie w Parku Narodowym Gór Stołowych, czyli kolejna relacja z przewodnickiego wydarzenia. Zapraszam do lektury.

Relacja:

W dzisiejszej relacji zapraszam na relację ze szkolenia w Parku Narodowym Gór Stołowych, które odbyło się w połowie września 2019 roku. Wtedy to razem z przyjaciółmi Gosią, Asią, Grzesiem oraz Tomkiem wybraliśmy się na kolejne wydarzenie wpisane w kalendarz Regionalnego Samorządu Przewodników Turystycznych PTTK Województw Dolnośląskiego i Opolskiego w myśl dewizy, że przewodnik uczy się całe życie.

Bardzo spodobał nam się program szkolenia, który przewidywał omówienie zagadnień związanych z architekturą drewnianą w Sudetach oraz z ssakami w PNGS, a także przede wszystkim zakładał trzydniowy pobyt w Karłowie w świetnym towarzystwie. Samo szkolenie miało mieć formę wykładów oraz wycieczek. Trochę już poznaliśmy specyfikę tych spotkań przewodnickich (po szkoleniu zimowym czy letnim w KPN), dlatego też długo się nie zastanawialiśmy i bardzo szybko zapisaliśmy się wspomnianą ekipą na to wydarzenie.

Nastał w końcu ten dzień i spotykamy się w Nysie w wyznaczonym punkcie zbiórki. Ze Strzelec dotarła Gosia, a z Głuchołaz Asia i Grześ. My z Tomkiem oczywiście jesteśmy na miejscu. Około godziny 14:00 wyruszamy jednym samochodem w stronę Kłodzka, a dalej w kierunku Karłowa i tamtejszego Centrum Edukacyjno-Szkoleniowego PNGS, które przez najbliższy weekend będzie naszą bazą noclegową i centrum szkolenia.

Podróż mija nam bardzo szybko, robimy sobie również przerwę na małą kawę w McDonaldzie i dosyć wcześnie z dużym zapasem czasu meldujemy się w Karłowie. Mamy czas, aby spokojnie się zakwaterować. Samo centrum to kilka obiektów na dosyć sporej działce. Nam przypadło, że będziemy spali w budynku nieco na uboczu – choć wcale nam to nie przeszkadza. Dowiedzieliśmy się również, że posiłki będą w innym miejscu – w restauracji tuż obok parkingu pod Szczelińcem. Także trzeba będzie tam każdorazowo przejść.

Punktualnie o godzinie 17:00 rozpoczyna się nasze szkolenie. Na początek gromadzimy się na zewnątrz przed głównym budynkiem centrum na spotkaniu z dyrektorem parku – Bartoszem Małkiem. Na początek przywitanie, ale tuż po chwili dowiadujemy się, że ze względu na chorobę prelegentki został odwołany wykład na temat „Nie taki wilk – straszny”. W zamian za to już za chwilę nasza grupa wyruszy razem z dyrektorem na spacer Głównym Szlakiem Sudeckim, którego przebieg w okolicach Skalniaka w ostatnich dniach został zmieniony. Także będziemy jednymi z pierwszych, którym dane będzie przejść świeżo wytyczony szlak GSS. Początkowo trasa wiedzie nas asfaltem, a po jakiś 150 metrach szlak czerwony skręca w prawo na tzw. Machowską Drogę. Tutaj zatrzymujemy się na chwilę i wysłuchujemy kilku ciekawostek m.in. uzasadnienia, dlaczego doszło do zmiany przebiegu szlaku w rejonie Skalnika. Ma to oczywiście związek z ochroną przyrody.

Po chwili wędrujemy dalej, trasa prowadzi nas w miarę płasko przez jakiś kilometr do rozejścia, po czym Machowska droga idzie w prawo, a nasz szlak skręca w lewo w kierunku Błędnych Skał. Tutaj ścieżka powoli zaczyna piąć się ku górze, a wędrując po pewnym czasie z prawej strony zaczynają się wyłaniać panoramy widokowe m.in. na czeską część Gór Stołowych czy na oddalone Góry Kamienne, a także Góry Sowie. Oczywiście w takim miejscu nie może zabraknąć krótkiej przerwy na fotki.

Idąc dalej docieramy do rozejścia szlaków. W miejscu tym zielony szlak turystyczny schodzi z Błędnych Skał i zakręca w stronę granicy, nasz czerwony natomiast skręca w lewo w górę tą samą trasą co zielony w kierunku Błędnych Skał. Znajduje się tutaj również ciekawostka. Otóż na skałce możemy zobaczyć wyryty napis: „Nach den wilden Loechern”, co w dzisiejszym tłumaczeniu oznacza: „do Błędnych Skał”. Takich drogowskazów na terenie Gór Stołowych zachowało się całkiem sporo.

Po krótkiej przerwie ruszamy dalej, a w miejscu tym nasz szlak czerwony zaczyna nas prowadzić ścieżką dosyć mocno w górę. Grupa nieco się rozciąga, ale w końcu meldujemy się w miejscu gdzie wychodzi się ze ścieżki po Błędnych Skałach. Także nasz cel osiągnięty, udało nam się sprawdzić przebieg wytyczonego niedawno szlaku. Tutaj robimy sobie jeszcze krótką przerwę na mały odpoczynek, wysłuchujemy kolejnych ciekawostek od dyrektora parku m.in. na temat prowadzonych prac w rejonie Błędnych Skał.

W końcu po przerwie ruszamy w drogę powrotną, a dyrektor podejmuje decyzję, że przeprowadzi nas starą trasą, którą wiódł czerwony szlak turystyczny w rejon długiego mokradła. Spokojnie wędrujemy sobie, a na chwilę zatrzymujemy się w miejscu, gdzie wyłania się ciekawa panorama widokowa. Niestety dzień zaczyna powoli się kończyć i dosyć szybko robi się ciemno, także w dłonie latarki, a na czoła wędrują czołówki. W pewnym momencie dyrektor postanawia skrócić naszą trasę i prowadzi nas ścieżkami w stronę Machowskiej Drogi. Grupa tutaj nam się mocno rozciąga, ale dzięki latarkom z oddali widzimy się i w końcu docieramy na wspomnianą drogę. Ponownie jesteśmy na GSS, którym teraz ruszamy w kierunku centrum edukacyjnego.

Już grubo po zmroku docieramy do Karłowa i to od razu na obiadokolację. Wieczór pierwszego dnia postanawiamy spędzić na integracji, dołącza do nas kilku znajomych przewodników z którymi zasiadamy w naszym budynku na jednym z pięter. Grzesiu ma ze sobą gitarę oraz śpiewniki i tak o to w przemiły sposób przy piosence turystycznej mija nam pierwszy dzień pobytu w Górach Stołowych.

Drugi dzień naszego szkolenia rozpoczynamy wczesnym rankiem od śniadania, na które oczywiście musimy przejść kawałek. Tuż po śniadaniu zabieramy nasze plecaki i zbieramy się przed centrum edukacyjnym. Dzisiaj w planie mamy całodniową wycieczkę terenową. Po chwili podjeżdża po nas autobus. Wsiadamy do środka i ruszamy w naszą podróż. Na początek udajemy się na tzw. Polanę YMCA, gdzie czeka na nas zastępca dyrektora Parku Narodowego Gór Stołowych – Bartłomiej Jakubowski. Na miejscu nasz autokar zatrzymuje się na chwilę, a my ruszamy na krótkie spotkanie, podczas którego będziemy mogli poznać ciekawostki związane z przeprowadzoną inwestycją dotyczącą przebudowy tutejszego parkingu. Możemy dowiedzieć się co park ma jeszcze w planach, a trzeba przyznać, że przeprowadzone prace już robią wrażenie.

Następnie ponownie autobusem ruszamy do Muzeum Kultury Ludowej Pogórza Sudeckiego w Pstrążnej, gdzie spędzimy trochę czasu, a to wszystko związane z tematyką szkolenia dotyczącą architektury drewnianej w Sudetach. Sam skansen to muzeum, które położone jest na stokach Pstrążnicy (625 m n.p.m.). Placówka powstała w 1984 roku i do końca 2005 roku działała jako oddział Muzeum Regionalnego w Wałbrzychu. Od początku 2006 roku skansen został przejęty przez gminę Kudowa-Zdrój. Muzeum gromadzi obiekty i zabytki budownictwa oraz kultury ludności zamieszkującej te tereny w okresie od XVIII do początków XX wieku. Oprócz samych budowli zachowano i zrekonstruowano ich wyposażenie wnętrz i pomieszczeń.

Oprócz działalności wystawienniczej, placówka posiada również ofertę edukacyjną. Na jego terenie organizowane są również liczne imprezy kulturalne (m.in. Przegląd Zespołów Ludowych „Róża Kłodzka”, majówki, obchody nocy świętojańskiej, lato filmowe). Muzeum jest obiektem całorocznym, a wstęp na jego teren jest płatny. Po dotarciu na miejsce czeka już tutaj na nas Krzysztof Chilarski – etnograf skansenu, który zaprosza nas do sali wykładowej na prelekcję na temat „Drewniana architektura ludowa Pogórza Sudeckiego” – CZESKI KĄTEK. Był to bardzo ciekawy wykład podczas, którego mogliśmy zobaczyć wiele przykładów pięknej architektury sudeckiej.

Tuż po wykładzie ruszamy na zwiedzanie skansenu. Jak wspomniałem muzeum działa jako skansen od 1984 r. Powstał on w oparciu o stare domy w Pstrążnej i wzbogacony jest przez zwiezienie do Pstrążnej zabytkowych obiektów budownictwa drewnianego z całego Pogórza Sudeckiego. Tym sposobem domy te zostały uratowane przed zniszczeniem. Budynek w którym znajduje się sala konferencyjna to tak naprawdę kuźnia pochodząca z 1856 roku. Tutaj Krzysztof Chilarski oprowadza nas trochę po pomieszczeniach demonstrując kuźnię czy też znajdującą się tutaj rekonstrukcję sklepu. Tuż obok kuźni znajduje się bardzo ciekawy zajazd z końca XIX wieku przeniesiony tutaj z Szalejowa Górnego. Wędrując po terenie skansenu docieramy również do najwyżej położonego obiektu jakim jest wiatrak-koźlak z Jabłowa. Jak się okazuje można do niego wejść, a w środku na górnej kondygnacji znajduje się punkt widokowy z panoramą na cały skansen oraz oddalone Karkonosze ze Śnieżką na czele – widoki są niesamowite. Na koniec robimy sobie jeszcze pamiątkowe grupowe zdjęcie.

W taki sposób dobiega końca nasza wizyta w bardzo ciekawym Muzeum Kultury Ludowej Pogórza Sudeckiego. Teraz ruszamy do znajdującego się obok skansenu łowiska pstrąga na zasłużoną przerwę. Znajduje się tutaj restauracja w której można zamówić sobie rybkę, a także jest możliwość złowienia samemu pstrąga. My wybieramy tą pierwszą opcję i zasiadamy w cieniu aby trochę odpocząć.

Po przerwie natomiast nasza grupa spotyka się w wyznaczonym miejscu przy łowisku z pracownikiem Parku Narodowego Gór Stołowych. Teraz czeka na nas 8-km spacer z Pstrążnej do Karłowa. Krótkie wprowadzenie i chwilę później wędrujemy już za znakami niebieskiego szlaku turystycznego w kierunku granicy, którą na chwilę przekraczamy. Następnie ponownie wchodzimy na terytorium naszego kraju i meldujemy się na tzw. Bukowinie Kłodzkiej, będącej najwyżej położoną dzielnicą Kudowy-Zdroju. Dzielnica leży przy granicy z Czechami, u podnóża Błędnych Skał, na zachodnim krańcu masywu Skalniaka (915 m n.p.m.). Znajduje się tutaj m.in. Szpital Rehabilitacyjno-Hematologiczny dla Dzieci “Orlik”, a także niewielki parking dla turystów wyruszających w Błędne Skały.

Z Bukowiny dalej niebieskim szlakiem kierujemy się w stronę granicy, aż docieramy na bardzo ciekawą polanę z której roztacza się niesamowita panorama widokowa. Z lewej w oddali wyłaniają się Góry Jastrzębie, a także Karkonosze, centralnie możemy zobaczyć Broumovską Vrchovinę z masywami Adrspasskoteplickich Skał czy Ostasa. Po prawej stronie wyłaniają się Broumowskie Ściany, a także oddalone Góry Kamienne. Tutaj robimy sobie chwilę przerwy na pamiątkowe zdjęcia

Chwilę później idziemy już dalej. Trasa wprowadza nas teraz do lasu i czeską stroną wędrować teraz będziemy w kierunku przejścia granicznego przy Zielonej Drodze za znakami żółtego i niebieskiego szlaku. W ten sposób obeszliśmy Błędne Skały wracając do Polski. Po drodze mieliśmy okazję poznać liczne ciekawostki związane z przyrodą PNGS, a także z prowadzonymi badaniami dotyczącymi ruchu turystycznego na terenie parku, które prowadzi dr Mateusz Rogowski.

W końcu ponownie przekraczamy granicę i meldujemy się na Zielonej Drodze. Tutaj zatrzymujemy się na małą przerwę i kolejne przyrodnicze ciekawostki, po czym ruszamy dalej. Ostatni odcinek wędrówki to zielony szlak, a następnie poznany dzień wcześniej nowy fragment GSS, którym wracamy w stronę centrum edukacyjnego. Tutaj żegnamy się z naszym przewodnikiem, a następnie ruszamy na obiadokolację. Program drugiego dnia szkolenia został zrealizowany. Natomiast pod wieczór znaczna część naszej grupy udaje się na koncert harcerzy w Centrum Szkoleniowo-Edukacyjnym. Świetne wydarzenie z licznymi piosenkami turystycznymi, a sam koncert kończymy ogniskiem integracyjnym i spotkaniem w naszym budynku noclegowym z biesiadą przy gitarze do późnych godzin nocnych.

Trzeci dzień szkolenia tradycyjnie rozpoczął się od śniadania tuż po którym wyruszyliśmy na panel wykładowy. Nasza grupa zgromadziła się w sali wykładowej Centrum Szkoleniowo-Edukacyjnego, a jako pierwszy swoją prelekcję na temat „Geocaching w PNGS” wygłosił Krzysztof Spochacz. Tuż po nim wykład na temat „Monitoringu ruchu turystycznego w Parku Narodowym Gór Stołowych, wyniki badań” przedstawił dr Mateusz Rogowski. Oba wykłady bardzo ciekawe. W pierwszym mogliśmy dowiedzieć się czym jest geocaching, a w drugim jak jest zorganizowany na terenie PNGS, a także poznać bardzo szczegółowy raport na temat ruchu turystów w poszczególnych regionach parku, co wspomoże prace przewodników prowadzących grupy na terenie parku.

Tuż po wykładach myśląc, że to koniec szkolenia dowiedzieliśmy się, że to nie koniec programu. Wsiadamy do naszych samochodów i ruszamy do Kudowy Zdrój zrealizować odwiedzić dwa ciekawe miejsca. Pierwsze z nich to Muzeum Zabawek, a drugie Ekocentrum PNGS. Po dotarciu na miejsce zostawiamy samochody na parkingu przy aquaparku i ruszamy do pierwszego wspomnianego obiektu.

Muzeum Zabawek zostało otwarte w grudniu 2002 roku przez małżeństwo miłośników zabawek, którzy po wielu latach gromadzenia eksponatów postanowili pokazać je szerszemu gronu. Na początku była to niewielka wystawa, ale dzięki zaangażowaniu wielu osób dziś stanowi ona największą wystawę zabawek w Polsce, na którą składa się ponad 5 tysięcy zabawek. Po muzeum oprowadzać nas będzie właścicielka obiektu – Maryla Ozierańska. Natomiast na ekspozycji zobaczyć możemy zabawki z niemal wszystkich epok – od starożytności aż po lata 80. XX wieku. W zbiorach muzeum znajdują się m.in. teatrzyki domowe, szopki bożonarodzeniowe, zabawki pochodzące z filmów, lalki wraz z akcesoriami, zabawki blaszane, militaria chłopięce, klocki, zwierzątka, zabawki optyczne oraz samograje. Trzeba przyznać, że ta bogata kolekcja robi wrażenie.

Ostatni punkt naszego programu to zwiedzanie Ekocentrum Parku Narodowego Gór Stołowych, będące placówką edukacyjno-muzealną.  W miejscu, gdzie obecnie znajduje się budynek Ekocentrum, funkcjonowało w latach 2002-2013 Muzeum Żaby. Prezentowało ono eksponaty związane z żabami, ukazując zarówno ekologię tych płazów, jak ich wizerunek w życiu codziennym i kulturze masowej. W muzeum znajdowało się około 3000 eksponatów, pochodzących z 20 krajów świata.

W 2012 roku władze Parku Narodowego Gór Stołowych podjęły decyzję o utworzeniu Ekocentrum – jednostki mającej pełnić funkcję edukacyjną i wystawienniczą. Inwestycja została dofinansowana z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. W 2013 roku przystąpiono do rozbiórki istniejących obiektów (w tym budynku Muzeum Żaby) i rozpoczęto prace budowlane. Obiekt został oddany do użytku w 2014 roku.

Aktualnie w Ekocentrum urządzona jest ekspozycja prezentująca przyrodę Gór Stołowych, zarówno w zakresie fauny i flory, jak i przyrody nieożywionej (historia powstania i kształtowania się pasma górskiego). Ponadto ukazane są walory turystyczno-krajoznawcze Parku. W placówce prezentowana jest również ekspozycja dawnego Muzeum Żaby. Natomiast oferta edukacyjna obejmuje m.in. lekcje i warsztaty tematyczne, prelekcje multimedialne oraz organizację konferencji i szkoleń.

W taki sposób szkolenie dla przewodników dobiegło końca. To był kolejny świetny weekend, podczas którego mogliśmy ponownie spotkać się w gronie przewodnickim. Ciekawy program, super atmosfera, piękne góry i pogoda idealna… to było super szkolenie ?