Velka Destna (1115 m.n.p.m.)

Velka Destna (1115 m.n.p.m.) to najwyższy szczyt Sudetów Środkowych w Górach Orlickich w Czechach, w przeszłości zwana Siedmiogrodzką Górą. Zapraszam.

Trasa:

Bedrichovka – Pod Jelenkou – Velka Destna – Masarykova Chata – parking przełęcz Serlich

Długość: ok. 8 km

Punkty GOT: 12 pkt.

Szczyty do Korony Sudetów: 1

Mapa:

Relacja:

Jakiś czas temu zrodził mi się w głowie pewnego rodzaju pomysł na organizację wycieczek górskich. Stwierdziłem, że warto byłoby dołączyć coś do samych wyjazdów, a że sam zbieram różnego rodzaju odznaki turystyczne postanowiłem wybrać jedną z nich i utworzyć cykl wycieczek w ramach którego uda się ją zdobyć. Wybór padł na jedną z najbardziej prestiżowych odznak – Koronę Sudetów, a w ramach pierwszej wycieczki z tym cyklem zaplanowałem zdobycie Velkej Destnej (1115 m.n.p.m.) jadąc z Miejskim Kołem PTTK Tryton w Nysie.

W sobotę (11.03.2017 r.) o godzinie 7:30 spotykamy się na nyskim rynku, gdzie po chwili podjeżdża autokar. Pakujemy się i ruszamy powoli w stronę Gór Orlickich. Tradycyjnie w trakcie podróży organizujemy dla uczestników wycieczki losowanie nagród, rozdajemy wszystkim pamiątkowe butony. Po drodze nasz przewodnik Marcin Nowak opowiada o mijanych atrakcjach turystycznych. Około godziny 9:50 docieramy do przysiółka Bedrichovka w Orlickim Zachori. Autobus zatrzymuje się na poboczu, a my szybko wysiadamy i udajemy się w stronę niebieskiego szlaku turystycznego, którym to wędrować będziemy na Przełęcz Pod Jelenkou. Natomiast nasz autokar rusza na Przełęcz Serlich gdzie będzie na nas czekać.

My rozpoczynamy podejście na Velką Destną (1115 m.n.p.m.). Pogoda póki co dopisuje jest słonecznie, chociaż na niebie widnieją chmury – nie zapowiada się jednak na opady. Na trasie już od samego początku trafiamy na leżący śnieg – w końcu mamy zimę. Do pokonania mamy ponad 4 km drogi na wierzchołek oraz blisko 400 metrów przewyższenia. Powoli ruszamy ku górze, a już po kilkudziesięciu robimy pierwszą dłuższą przerwę ze względu na napotkaną wychodnię skalną z której roztaczają się świetne widoki na okolicę. To dobry moment aby wyciągnąć z plecaka aparat i zrobić kilka pamiątkowych zdjęć.

Po przerwie ruszamy w dalszą drogę. Mijamy górną stację wyciągu orczykowego, który jest czynny, a ze stoku zjeżdżają liczni narciarze. My natomiast powoli systematycznie zdobywamy wysokość wędrując spokojnie ku górze. Większa część trasy wiedzie nas lasem, jednak po pewnym czasie wyłania się z prawej strony panorama na okoliczne pasma górskie m.in. Góry Stołowe czy Masyw Śnieżnika. Tutaj również zatrzymujemy się na kolejną przerwę.

O godzinie 11:00 docieramy na przełęcz pod Jelenkou gdzie robimy kolejną przerwę na pamiątkowe zdjęcia. Jak się okazuje w miejscu tym przebiega nartostrada, a naszą grupą co chwila mijają liczni na trasie narciarze biegowi. Przez ten fakt po przerwie zmuszeni jesteśmy iść gęsiego poboczem aby nie deptać wyznaczonej trasy narciarskiej. Po kilku chwilach marszu docieramy do większego podejścia. Nasza grupa powoli podchodzi, natomiast z góry co chwila zjeżdżają narciarze. Jakoś jednak radzimy sobie i w miarę sprawnie pokonujemy to podejście.

Gdy docieramy do końca podejścia okazuje się, że jesteśmy już pod samym wierzchołkiem Velkej Destnej. W miejscu tym znajduje się kilka szlakowskazków oraz niewielki budynek, takie jakby małe schronisko z którego korzystają dziś liczni narciarze. Gdy do tego miejsca dociera cała grupa, która na podejściu trochę nam się rozciągnęła robimy krótką przerwę i ruszamy ostatnim podejściem na wierzchołek najwyższego szczytu Gór Orlickich.

O godzinie 11:30 meldujemy się na najwyższym szczycie całych Gór Orlickich – Velka Destna (1115 m.n.p.m.). W przeszłości Wielka Desztna nazywana była Siedmiogrodzką Górą. Szczyt znajduje się około 3,6 km na południe od polskiej miejscowości Zieleniec. Jest to szczyt o obszernym kopulastym wierzchołku i stromych zboczach. Na szczycie częściowo porośniętym młodym lasem znajdowała się wieża triangulacyjna, niżej bufet i wiata turystyczna. U podnóża szczytu w kierunku północnym w łęku pomiędzy Wielką a Małą Desztną znajduje się rezerwat przyrody Jeleni Lazen, małe wierzchowinowe torfowisko.

Pierwszy szczyt zaliczany do Korony Sudetów w ramach rozpoczętego właśnie cyklu wycieczek zdobyty (nie pierwszy u mnie, gdyż już kilka szczytów do tej odznaki mam zdobytych). Na szczycie zarządzamy kolejną przerwę. Robimy sobie pamiątkowe zdjęcia przy tablicy, Marcin przedstawia również trochę informacji o samym szczycie. Niestety wierzchołek nie oferuje żadnych panoram widokowych, a szkoda. Może w przyszłości ktoś pomyśli o wybudowaniu tutaj wieży widokowej.

Po dłuższej przerwie na szczycie rozpoczynamy zejście. Ruszamy w stronę niewielkiego schroniska, skąd dalej schodzić będziemy w stronę Przełęczy pod Serlichem. Teraz naszym celem jest jedno z najpiękniejszych schronisk w Sudetach – Masarykova Chata. Szybko pokonujemy pierwsze zejście i po chwili jesteśmy już tuż obok schroniska. Mijamy je i ruszamy w dalszą drogę. Wędrując podziwiamy panoramy widokowe na okoliczne góry, a także spoglądamy na licznych narciarzy biegających w przebraniach. Jak się okazuje po zatrzymaniu niektórych z nich – Czesi w ten sposób żegnają zimę (biegając na nartach w przebraniach).

O godzinie 12:40 meldujemy się na Przełęczy pod Serlichem, a przed nami w pełnej okazałości widać już Masarykovą Chatę. Zbieramy grupę i przechodzimy przez przebiegającą przez przełęcz drogę, tuż za którą rozpoczynamy podejście w stronę schroniska. Pokonujemy dość szybko i sprawnie, a naszą grupę zatrzymujemy przy pomniku Tomasa Masaryka. Był to pierwszy i najdłużej urzędujący prezydent Czechosłowacji, nazywany ojcem niepodległej Czechosłowacji. Profesor filozofii, socjolog, w latach 1882–1914 wykładowca filozofii na uniwersytecie w Pradze. Założyciel i ideolog Czeskiej Partii Postępowej, która wysunęła m.in. żądanie przyznania ziemiom czeskim autonomii w ramach monarchii austro-węgierskiej.

Masaryk urodził się w rodzinie chłopskiej w zdominowanym przez wyznawców katolicyzmu mieście Hodonin znajdującym się na Morawach. Była to wówczas austriacka część monarchii austro-węgierskiej, obecnie znajduje się na terenie Czech. Jego ojciec był Słowakiem z węgierskiej części Austro-Węgier. Ojciec pochodził z Kopczan, był woźnicą w majątku, urodził się jako chłop pańszczyźniany. Natomiast jego matka Terezie Masarykova była Niemką urodzoną na Morawach, służącą we dworze. To matka miała wpływ na wykształcenie i późniejszą działalność Masaryka. Uparła się ze swoich synów zrobić „panów”. W młodości Masaryk uczył się w szkole powszechnej, a następnie pracował jako kowal. W 1872 zdał maturę. Potem studiował w Brnie, Wiedniu i w Lipsku.

W młodości żywo interesował się kulturą polską i nauczył się języka polskiego. W dyskusjach z rodakami pozytywnie nastawionymi do Rosjan, brał stronę polską. Postrzegał Polskę i Polaków jako ofiary imperializmu rosyjskiego, co do charakteru którego nigdy nie miał złudzeń. Z czasem jego stosunek do Polski się zmienił. Doszedł do wniosku, ze Polacy, z gruntu konserwatywni i autorytarni, chętnie z ofiary stają się prześladowcą, gdy tylko nadarzy się ku temu okazja. Uznał, że Polska jest rodzajem mniejszej, znacznie słabszej Rosji.

W 1882 został profesorem filozofii w czeskiej części Uniwersytetu Praskiego. Pracował naukowo w dziedzinie historii filozofii, socjologii i historii. W następnym roku założył Athenaeum. Dziennik literatury i krytyki naukowej, czasopismo poświęcone czeskiej kulturze i nauce. Po upadku monarchii austro-węgierskiej w 1918 roku, alianci uznali Masaryka za głowę rządu czeskiego, a w 1920 roku został wybrany pierwszym prezydentem Czechosłowacji. Masaryk na urząd prezydenta wybierany był czterokrotnie i sprawował swe obowiązki do 14 grudnia 1935 roku, kiedy to zrezygnował z powodu złego stanu zdrowia. Masaryk zmarł z przyczyn naturalnych w 1937 roku, w wieku 87 lat, w miejscowości Lany.

Po wysłuchaniu historii Tomasa Masaryka zarządzamy godzinną przerwę na obiad w schronisku. Również ruszam do środka, gdzie jak się okazuje jest bardzo dużo ludzi. Udaje mi się jednak znaleźć wolne miejsce i zamawiam sobie knedliki z gulaszem. Długo nie muszę czekać na zamówienie, gdyż po chwili otrzymuję już talerze z jedzeniem. Wnętrze schroniska robi duże wrażenie, w środku znajduje się portret Masaryka, a sam obiekt jest wykonany w ciekawym stylu. Po przerwie udaję się na zewnątrz aby zrobić sobie pamiątkowe zdjęcia, po chwili wychodzi również reszta grupy i wszyscy razem udajemy się pod pomnik Masaryka, gdzie zarząd koła wręcza wszystkim uczestnikom okolicznościowe certyfikaty zdobywcy szczytu.

Na koniec warto jeszcze przybliżyć kilka ciekawostek o obiekcie w którym byliśmy. Otóż Masarykova Chata to górskie schronisko turystyczne w Górach Orlickich, położone na południowo-wschodnim zboczu Serlicha. Schronisko zostało zbudowane przez Klub Czechosłowackich Turystów z Hradca Kralove w latach 1924–25. Uroczystego otwarcia schroniska z nadaniem nazwy dokonano 27 września 1925 roku. Uczczono w ten sposób 75 urodziny pierwszego prezydenta Czechosłowacji T. G. Masaryka. Dziesięć lat później 8 września 1935 roku odsłonięto przed schroniskiem popiersie prezydenta Masaryka. Największą atrakcją schroniska jest duża sala jadalna ze stojącym pośrodku drewnianym słupem z dwoma reliefami. Jeden z nich przedstawia literę “G” i czeskiego lwa, symbolizującego herb Hradca Kralove. Przeciwległy zakątek sali jadalnej zdobi ogromny portret prezydenta Masaryka.

Po tych uroczystościach rozpoczynamy zejście na Przełęcz pod Serlichem gdzie czeka na nas nasz autobus. Podczas schodzenia robimy sobie jeszcze pamiątkowe zdjęcia i powoli zmierzamy w stronę autobusu. W taki sposób kończymy pierwszą część wycieczki. Wsiadamy do autobusu i ruszamy w drogę na Anensky Vrch czyli drugi szczyt jaki mamy dziś w planach zdobyć. Ten drugi nie jest już zaliczany do Korony Sudetów. Velka Destna jednak zdobyta i pierwszy szczyt do Korony Sudetów w ramach nowego cyklu za nami.